„Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego, i tak już od 24 lat. Dziś mija kolejna rocznica wstąpienia Polski do NATO, największego i najstarszego sojuszu obronnego w historii, którą cały czas wspólnie piszemy zapewniając bezpieczeństwo obywatelom” – przypomniał dziś w mediach społecznościowych minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak. „Miałem zaszczyt być w grupie pierwszych czeskich żołnierzy, którzy podnieśli naszą flagę w sojuszniczej kwaterze głównej NATO w Brunssum w Holandii” – napisał z kolei nowy prezydent Czech gen. Petr Pavel. „Dziś mijają 24 lata. Otrzymaliśmy najwyższe gwarancje bezpieczeństwa w naszej historii. I wielu przyjaciół. Jesteśmy w tym razem, a to zawsze lepsze niż samotność” – napisał na Twitterze.
Uroczyste obchody 20. rocznicy wstąpienia do NATO Czech, Polski i Węgier. Fot. Paweł Supernak/PAP
12 marca 1999 roku – gdy Sojusz Północnoatlantycki obchodził 50-lecie swojego istnienia – w amerykańskim mieście Independence w stanie Missouri ministrowie spraw zagranicznych Polski, Czech i Węgier przekazali dokumenty ratyfikacyjne sekretarz stanu USA Madeleine. 16 marca przed Kwaterą Główną Sojuszu Północnoatlantyckiego w Brukseli na maszt wciągnięto flagi trzech nowych państw członkowskich.
Jeszcze dekadę wcześniej taka uroczystość wydawała się zupełnie nieprawdopodobna, choć już jesienią 1989 roku – po tym, jak Polskę i Węgry odwiedził amerykański prezydent George Bush senior – ówczesny sekretarz generalny NATO Manfred Wörner oznajmił: „Na Wschodzie otwarte zostały okna. Alianci nie dopuszczą do tego, by można je było zatrzasnąć”.
31 marca 1991 roku oficjalnie rozwiązano struktury wojskowe Układu Warszawskiego. W marcu 1992 roku sekretarz generalny sojuszu Manfred Wörner oświadczył podczas wizyty w Polsce, że „drzwi do NATO są otwarte”. Zaledwie miesiąc później odbyło się pierwsze posiedzenie Komitetu Wojskowego NATO, w którym wzięli udział również szefowie resortów obrony i sztabów generalnych państw Europy Środkowej i Wschodniej. 6 maja 1992 roku Polska, Węgry i Czechosłowacja podpisały Deklarację Trójkąta Wyszehradzkiego, w której zapowiedziały wspólne starania o członkostwo w NATO.
10 stycznia 1994 roku na szczycie w Brukseli NATO przedstawiło państwom Europy Środkowej i Wschodniej propozycje współpracy z Sojuszem w ramach programu Partnerstwo dla Pokoju (Partnership for Peace). Dwa dni później prezydenci państw Grupy Wyszehradzkiej – Czech, Polski, Słowacji i Węgier – podczas spotkania z amerykańskim prezydentem Billem Clintonem w Pradze, wspólnie zaakceptowali program Partnerstwa dla Pokoju.
W 1995 roku amerykańska Izba Reprezentantów przyjęła uchwale o Odrodzeniu Bezpieczeństwa Narodowego (National Security Revitalization Act), mówiąca o możliwości rozszerzenia NATO o Czechy, Polskę, Słowację i Węgry. Rok później prezydent Bill Clinton ogłosił, że nowi członkowie sojuszu zostaną do niego oficjalnie przyjęci najpóźniej w roku 1999. W lipcu 1997 roku na szczycie szefów państw i rządów NATO w Madrycie podjęto oficjalną decyzję o zaproszeniu Polski, Czech i Węgier do rozmów w sprawie członkostwa w Sojuszu. 16 grudnia 1997 roku w Brukseli ministrowie spraw zagranicznych państw NATO podpisali Protokoły Akcesyjne dla Polski, Czech i Węgier. A w lutym 1998 roku Kanada, jako pierwszy kraj sojuszu, ratyfikowała Protokoły Akcesyjne. Parlament Turcji przyjął stosowne dokumenty 21 października 1998 roku. W grudniu 1998 roku w Brukseli odbyło się spotkanie ministrów obrony NATO już z udziałem szefów resortów obrony Polski, Czech i Węgier.
Polska jest dziś siedzibą wielu natowskich instytucji i miejscem stacjonowania sojuszniczych wojsk, a polscy, czescy, słowaccy i węgierscy żołnierze współtworzą siły NATO na wschodniej flance sojuszu.
(JAP)
Śledź najnowsze newsy z Węgier, Czech i Słowacji na naszym profilu na Twitterze