– Przyjaźń polsko-węgierska trwa od co najmniej tysiąca lat i ma w społeczeństwie węgierskim bardzo głębokie korzenie – zauważył prezydent Węgier Tamás Sulyok, który w piątek przybył z roboczą wizytą do Polski. Z okazji Dnia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej w Starym Sączu spotkał się z polskim prezydentem Andrzej Dudą. To pierwsza wizyta zagraniczna nowego prezydenta Węgier, który objął urząd niecałe trzy tygodnie temu.
Prezydent Andrzej Duda oraz prezydent Węgier Tamás Sulyok (drugi z lewej) z małżonkami: Agatą Kornhauser-Dudą (pierwsza z prawej) oraz Zsuzsanną Nagy (pierwsza z lewej) podczas ceremonii powitania na Dziedzińcu Centrum Kultury i Sztuki w Starym Sączu, 22 marca 2024 roku. Fot. PAP/Grzegorz Momot
– Ze wzruszeniem pana przyjmujemy, bo to jest pana pierwsza wizyta zagraniczna po objęciu urzędu prezydenta Węgier i odbywa się ona właśnie w Polsce, w Starym Sączu, czyli w miejscu bardzo szczególnym, w którym polsko-węgierskie więzi historyczne są tak silne, że śmiało można powiedzieć, iż są widoczne niemal na każdym kroku – zauważył Andrzej Duda na wspólnej konferencji prasowej prezydentów Polski i Węgier. Polski prezydent zaznaczył, że Stary Sącz zwany jest miastem świętej Kingi – węgierskiej księżniczki, która w XIII wieku przybyła do Polski i z nią związała swoje życie, a w Starym Sączu założyła klasztor Klarysek.
– Przyjaźń polsko-węgierska trwa od co najmniej tysiąca lat i ma w społeczeństwie węgierskim bardzo głębokie korzenie. Ja uczyłem się o niej już w szkole podstawowej i czytałem o tym z wielką radością, ponieważ mam polskich przodków – wspominał węgierski prezydent Tamás Sulyok, jednocześnie wyrażając żal, że nie nauczył się języka polskiego.
Priorytety prezydencji, rozszerzenie UE i bezpieczeństwo Europy
Prezydenci Andrzej Duda i Tamás Sulyok rozmawiali nie tylko o polsko-węgierskiej przyjaźni, ale również o zbliżającej się prezydencji Węgier w Radzie Unii Europejskiej w drugiej połowie obecnego roku, a także prezydencji Polski, która potrwa od początku stycznia do końca czerwca 2025 roku. Głowy państw radziły także nad kwestią rozszerzenia Unii Europejskiej o kraje Bałkanów Zachodnich, Ukrainę i Mołdawię oraz nad sytuacją bezpieczeństwa w Europie i na Bliskim Wschodzie.
– W Polsce jesteśmy zwolennikami polityki otwartych drzwi. Nasze stanowisko jest stabilne i jednoznaczne: polityka otwartych drzwi – zarówno do Unii Europejskiej, jak i NATO – zaznaczył polski prezydent. Andrzej Duda zauważył również, że zarówno Węgry, które wydają już na obronność niemal 3 proc. PKB, jak i Polska, która przeznacza na ten ponad 4 proc. PKB, są w „awangardzie” państw Sojuszu Północnoatlantyckiego. Prezydent RP przypomniał także o swojej niedawnej propozycji zwiększenia wydatków na obronność przez państwa NATO z minimum 2 do minimum 3 proc. PKB, przekonując, że po ataku Rosji na Ukrainę sytuacja bezpieczeństwa jest już zupełnie inna. – Dzisiaj mamy sytuację pełnoskalowej inwazji rosyjskiej na Ukrainę. W związku z powyższym uważam, że uzasadnione jest, aby kraje NATO zaczęły ponosić takie wydatki na obronność, jakie były niestety w czasach zimnej wojny, kiedy Rosja groziła Europie i światu agresją. Dzisiaj też grozi – przekonywał polski prezydent.
Prezydenci Andrzej Duda oraz Tamás Sulyok rozmawiali również między innymi o problemach rolników, o polsko-węgierskiej współpracy w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych, a także o współpracy w ramach Inicjatywy Trójmorza.
Przyjaźń od tysiąca lat, wspólne święto od 2007 roku
Dzień Przyjaźni Polsko-Węgierskiej obchodzony jest już od 17 lat. Dokładnie 12 marca 2007 roku węgierski parlament ustanowił Lengyel-Magyar Baratsag Napja 23 marca. Cztery dni później bliźniaczą uchwałę przyjął Sejm Rzeczypospolitej.
Od 2007 roku – z przerwą na czasy pandemii COVID-19 – miasta Polski i Węgier co roku są naprzemiennie gospodarzami obchodów święta przyjaźni pomiędzy Polakami i Węgrami, a w uroczystościach biorą udział przywódcy obu państw.
Tradycyjnie obchody Dnia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej nie odbywają się w stolicach państw, ale w mniejszych miastach, które są związane z historią współpracy obu narodów. W roku 2019 w Kielcach z okazji Dnia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej prezydent Andrzej Duda z Małżonką gościł ówczesnego prezydenta Węgier Jánosa Ádera wraz z Małżonką. W 2018 roku obchody polsko-węgierskiego święta odbyły się w węgierskim mieście Veszprém. Wówczas prezydent Andrzej Duda wraz z pierwszą damą Agatą Kornhauser-Dudą złożyli na Węgrzech dwudniową wizytę. W roku 2017 Andrzej Duda witał zaś prezydenta Węgier Jánosa Ádera na Zamku Królewskim w Piotrkowie Trybunalskim, gdzie mieściła się siedziba ustanowionego w 1578 roku przez króla Polski, księcia siedmiogrodzkiego Stefana Batorego, Trybunału Koronnego.
To pierwsza wizyta zagraniczna prezydenta Węgier Tamása Sulyoka, który został wybrany przez parlament 26 lutego. Jego poprzedniczka Katalin Novák podała się do dymisji po tym, jak w kraju wybuchły protesty związane z ujawnieniem informacji, że prezydent Novák ułaskawiła osobę skazaną za tuszowanie pedofilii.
800. rocznica narodzin świętej Kingi
W tym roku zarówno Węgrzy, jak i Polacy obchodzą 800-lecie urodzin św. Kingi i jednocześnie 25. rocznicę jej kanonizacji. Rok 2024 to również 650. rocznica narodzin świętej Jadwigi. Tę podwójną rocznicę uroczyście obchodzono w dniach 21–22 marca w stolicy Węgier. Jak poinformował portal misyjne.pl, głównym miejscem wydarzeń był kościół Matki Bożej Wniebowziętej w Budapeszcie-Belváros, a udział w nich wzięli między innymi abp Marek Jędraszewski z Krakowa, bp Artur Ważny z Tarnowa, ks. Paweł Baran, proboszcz parafii na Wawelu w Krakowie, bp František Trstenský ze Spiszu na Słowacji i ks. Kęstutis Smilgevičius, sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Litwy z Litwy. Kościelni hierarchowie podpisali w Budapeszcie uroczystą deklarację, wspominającą życie świętej Kingi oraz świętej Jadwigi i podkreślającą wagę chrześcijańskiej miłości i solidarności między ludźmi i narodami dla przyszłości Europy. Głównym celebransem uroczystej Mszy Świętej był zaś prymas Węgier, arcybiskup-metropolita Esztergomu (Ostrzyhomia-Budapesztu) kardynał Péter Erdő.
(J)