Komisja Europejska zgodziła się w środę na odmrożenie należnych Węgrom 10,2 miliarda euro z funduszy polityki spójności, niemal rok po zamrożeniu tych środków z powodu „obaw dotyczących węgierskiej praworządności”. Według urzędników w Brukseli jest to wynik tego, że władze w Budapeszcie spełniły postawione warunki dotyczące niezależności sądownictwa.

Siedziba Komisji Europejskiej w Brukseli. Fot. Cornelius Poppe/PAP/NTB

Komisja Europejska wstrzymała wypłatę należnych Węgrom miliardów euro dokładnie 22 grudnia 2022 roku. Urzędnicy w Brukseli uznali wówczas, że Węgry nie spełniają warunków określonych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej. „Po dokładnej ocenie i kilku turach wymiany korespondencji z węgierskim rządem Komisja Europejska stwierdza, że Węgry podjęły środki, do których podjęcia zobowiązały się, aby Komisja mogła uznać, że horyzontalny warunek podstawowy określony w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej został spełniony w odniesieniu do niezależności sądów. Oznacza to, że część finansowania w ramach polityki spójności nie będzie już blokowana, a zatem Węgry mogą zacząć ubiegać się o zwrot kosztów do kwoty około 10,2 miliarda euro” – ogłosiła w środę Komisja Europejska.

Zielone światło na wypłatę środków

„Otrzymaliśmy wystarczające gwarancje, aby móc stwierdzić, że niezależność sądownictwa na Węgrzech zostanie wzmocniona” – oznajmił europejski komisarz ds. sprawiedliwości Didier Reynders. „Dzisiejsza decyzja nie oznacza jednak końca procesu. Będziemy nadal wnikliwie monitorować sytuację i będziemy reagować na wczesnym etapie, w przypadku wystąpienia jakichkolwiek odstępstw” – dodał komisarz Didier Reynders.

Francuski dziennik „Le Monde” zwrócił uwagę, że chociaż spodziewano się odblokowania funduszy dla Węgier, to decyzja Komisji Europejskiej wywołała oburzenie części europarlamentarzystów, którzy oskarżyli urzędników o poddanie się węgierskiemu „szantażowi”. Skąd takie podejrzenia? Otóż zielone światło na wypłatę środków dla władz w Budapeszcie pojawiło się w bardzo napiętym otoczeniu geopolitycznym. Viktor Orbán stanowczo sprzeciwia się rozpoczęciu negocjacji akcesyjnych Unii Europejskiej z Ukrainą, opowiada się także za zablokowaniem specjalnego funduszu pomocowego o wartości 50 miliardów euro mającego wzmocnić walczącą z Rosją Ukrainę.

27 super kamieni milowych

Komisja Europejska nakazała Węgrom spełnienie 27 „super kamieni milowych” oraz czterech „horyzontalnych warunków podstawowych” w ramach zasad równościowych (w niektórych przypadkach te warunki pokrywają się), aby władze w Budapeszcie odzyskały dostęp do funduszy spójności i odbudowy o wartości ponad 30 miliardów euro zamrożonych od grudnia 2022 roku. 

Węgierskie władze czekają jeszcze na zapłatę 11,5 miliarda euro w funduszach spójności, w tym 6,3 miliarda euro zamrożoną w ramach tzw. mechanizmu warunkowości w związku z obawami związanymi o przejrzystość zamówień publicznych, konflikty interesów i korupcję. Wypłata pozostałej części środków przeznaczona jest na obszary tematyczne, takie jak prawo do wolności akademickiej, ochrona mniejszości LGBTQ+ i prawo do azylu.

(J)