– Trójmorze to konieczność w obliczu wojny wywołanej przez Rosję. Nasza inicjatywa powinna odegrać kluczową rolę w powojennej odbudowie Ukrainy, włączyć ją w europejski system gospodarczy – mówił w środę szef polskiego rządu Mateusz Morawiecki podczas III Samorządowego Kongresu Trójmorza w Lublinie. Dzień wcześniej podpisano tam porozumienie o utworzeniu Sieci Uniwersytetów Trójmorza.
Premier Mateusz Morawiecki w przemówieniu do uczestników Samorządowego Kongresu Trójmorza w Lublinie. Fot. Wojtek Jargiło/PAP
– Mam takie poczucie, że Lublin kolejny raz staje się świadkiem wielkiej historii europejskiej. Dzisiaj Lublin staje się europejską stolicą nauki. Bo to w Lublinie powstaje sieć uniwersytetów Trójmorza – mówił we wtorek minister edukacji i nauki podczas III Samorządowego Kongresu Trójmorza, który odbywa się pod patronatem prezydenta RP Andrzeja Dudy.
Przemysław Czarnek to jeden z inicjatorów powołania Sieci Uniwersytetów Trójmorza. Celem porozumienia, które poza ministrem podpisali również rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, ks. prof. dr. hab. Mirosław Kalinowski oraz 12 przedstawicieli uniwersytetów z państw tworzących Inicjatywę Trójmorza jest – jak tłumaczył szef MEiN – „zacieśnienie międzynarodowej współpracy międzyuniwersyteckiej i rozszerzenie badań”.
Minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek i przedstawiciele wyższych uczelni z 12 państw Europy pozują do pamiątkowego zdjęcia po podpisaniu umowy o utworzeniu Sieci Uniwersytetów Trójmorza podczas III Samorządowego Kongresu Trójmorza w Lublinie. Fot. Wojtek Jargiło/PAP
Quo vadis Europo?
Minister Czarnek zauważył, że kraje Inicjatywy Trójmorza łączy również, choć w różnym stopniu, chrześcijaństwo. – Ta wspólnota wartości chrześcijańskich jest zdecydowanie mocniejsza niż wspólnota wartości chrześcijańskich u naszych przyjaciół w Europie Zachodniej, która była kolebką przecież cywilizacji chrześcijańskiej, w tym również cywilizacji łacińskiej – stwierdził szef MEiN. – My również w ramach naszych uniwersytetów powinniśmy podjąć zakrojone na szeroką skalę badania, które by wyjaśniły, z jakich powodów i dlaczego nasi przyjaciele na Zachodzie „poganieją”. Europa Zachodnia „poganieje” na naszych oczach. Warto zadać pytania na bazie naszych wspólnych badań: quo vadis Europo Zachodnia i gdzie jest twój kierunek i gdzie jest cel, do jakiej cywilizacji zmierzasz? Bo dzisiaj jest ona nam jeszcze bliżej nieznana, choć możemy ją sobie wyobrazić. A jak sobie ją zaczniemy wyobrażać, to mi się wydaje, że nie ma sali człowieka, który chciałby w przyszłości takiej cywilizacji dla swoich dzieci, dla swoich wnuków – tłumaczył minister Czarnek.
Geopolityczne szanse i historyczne uwarunkowania
W ramach Kongresu Regionów Trójmorza, po podpisaniu umowy o stworzeniu Sieci Uniwersytetów Trójmorza odbyła się również dwudniowa konferencja pod hasłem „Współpraca krajów Trójmorza wobec wyzwań współczesności”. Uczestnicy dyskusji, wybitni naukowcy z Polski oraz państw Inicjatywy Trójmorza podczas panelowych dyskutowali między innymi o bezpieczeństwie Europy Środkowo-Wschodniej, geopolitycznym znaczeniu Trójmorza, o transformacji cyfrowej i cyberbezpieczeństwie, a także o tym, jak powinno się budować pozycję Europy Środkowej i jak współpraca uniwersytetów może przyczynić się do rozwoju makroregionu Trójmorza.
Dyrektor Instytutu Felczaka Maciej Szymanowski (w środku). Fot. EG
W panelu zatytułowanym „Między pragmatyką a tradycją. Historyczne i polityczne uwarunkowania współpracy obszaru Inicjatywy Trójmorza”, prowadzonych przez red. Jacka Karnowskiego, wzięli udział dyr. Instytutu Felczaka prof. Maciej Szymanowski (reprezentujący jednocześnie Katolicki Uniwersytet Pétera Pázmánya) oraz członek Rady Instytutu Felczaka prof. Arkadiusz Adamczyk jako przedstawiciel Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.
Inicjatywa Trójmorza to wspólny projekt zainicjowany w roku 2015 przez prezydentów Polski i Chorwacji. Obecnie w skład Trójmorza wchodzi dwanaście państw: Austria, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia oraz Węgry. Ich łączny obszar stanowi jedną trzecią powierzchni Unii Europejskiej, mieszka na nim ponad 20 proc. wszystkich obywateli Unii Europejskiej.
(JAP)