44-letnia Katalin Novák, którą parlament wybrał na urząd prezydenta Węgier 10 marca tego roku, dziś oficjalnie zaczęła pełnić obowiązki głowy węgierskiego państwa. To pierwsza kobieta sprawująca tę funkcję w historii Węgier. Katalin Novák jest jednocześnie najmłodszym politykiem, który objął urząd prezydenta. Pierwszą wizytę zagraniczną jeszcze w maju złoży w Polsce.

Katalin Novák (z lewej) oraz János Áder, który przez dwie kadencje pełnił funkcję prezydenta Węgier. Fot. Noemi Bruzak / PAP / EPA

Katalin Novák oświadczyła dzisiaj, że chce być „prezydentem pokoju”. – Każdy Węgier może na mnie liczyć i ja także liczę na każdego Węgra – oznajmiła prezydent Novák, która we wtorek 10 maja przejęła od Jánosa Ádera klucze do Pałacu Sándora, gdzie mieści się siedziba prezydenta Węgier, oraz przedstawiła publicznie swoich pracowników. Szefem gabinetu został Tamás Schanda, były sekretarz stanu w Ministerstwie Innowacji i Technologii. Za komunikację medialną odpowiadać będzie Tünde Volf-Nagy, dawniej reporterka telewizji publicznej.

Nowoczesna konserwatystka

44-letnia pani prezydent to nowoczesna konserwatystka. Absolwentka ekonomii na Uniwersytecie Ekonomiczno-Administracyjnym w Budapeszcie zanim zajęła się polityką, studiowała prawo na Uniwersytecie w Segedynie oraz na Uniwersytecie Paryskim. Matka trojga dzieci świetnie zna angielski, francuski oraz niemiecki, w stopniu komunikacyjnym posługuje się także językiem hiszpańskim. W 2001 roku zaczęła pracę w dyplomacji. Była specjalistką do spraw europejskich. Od 2017 roku była wiceprzewodniczącą rządzącego Fideszu, od 2018 roku deputowaną do Zgromadzenia Narodowego. W 2020 roku została ministrem bez teki do spraw rodziny w rządzie Viktora Orbána. Konsekwentnie wyraża poparcie dla tradycyjnych wartości. Wielokrotnie stanowczo protestowała przeciwko aborcji. Publicznie na forum węgierskiego parlamentu nazwała również rosyjską inwazję na Ukrainę „destrukcyjnym wirusem”. Wiele wysiłku włożyła również w działania, których celem jest zwiększenie dzietności. Prywatnie w mediach społecznościowych Katalin Novák chwali się swoimi zdolnościami kulinarnymi. Uprawia również sport, w tym m.in. boks. 

Przejęcia obowiązków prezydenta gratulował jej dziś w mediach społecznościowych m.in. szef amerykańskiej dyplomacji, Antony Blinken. „Już zapisała się w historii! Jestem przekonany, że nasze partnerstwo w nadchodzących latach będzie owocne. Nie mogę się doczekać współpracy w celu promowania naszych wspólnych wartości i wzmocnienia sojuszniczej jedności” – napisał na Twitterze sekretarz stanu USA.

Co może prezydent Węgier?

Oficjalna ceremonia inauguracyjna odbędzie się w sobotę 14 maja na placu Kossutha przed węgierskim parlamentem. Katalin Novák została wybrana 10 marca na pięcioletnią kadencję. Zgodnie z węgierską konstytucją prezydent może dwukrotnie pełnić funkcję prezydenta. Odchodzący János Áder piastował ten urząd przez ostatnie dziesięć lat.

Według węgierskiej ustawy zasadniczej prezydent pełni głównie funkcje reprezentacyjne, wyraża jedność narodu, stoi na straży demokratycznego funkcjonowania państwa i jest Naczelnym Wodzem Węgierskich Sił Zbrojnych. Zgodnie z konstytucją prezydent może również w określonych sytuacjach zawetować ustawę lub odesłać ją do Trybunału Konstytucyjnego. Prezydent Węgier posiada inicjatywę ustawodawczą, może inicjować referenda ogólnokrajowe, określa datę wyborów do Zgromadzenia Narodowego, a także reprezentuje Węgry poza granicami kraju. Prezydent Novák w pierwszą podróż zagraniczną jeszcze w maju ma wybrać się do Polski.

Od zmiany ustrojowej na przełomie 1989 i 1990 roku prezydent Katalin Novák jest szóstym prezydentem Węgier.

(JAP)