---

​

---

System bonów pracowniczych to ustawowe narzędzie obniżania podatków: w stosunku do płac ma niższą stawkę podatkową, jest opłacalną metodą udzielania świadczeń. Mniej obciąża przedsiębiorstwo, niż płacenie takiej samej kwoty w postaci pensji netto, ponieważ kafeteria może przynieść zwykle 30 proc. oszczędności kosztów. Zastosowanie systemu bonów pracowniczych można dostosować do bieżącej sytuacji finansowej, jego wykorzystanie można stale mierzyć i monitorować.

Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych roczna pula świadczeń dodatkowych wynosi 450 000 Ft (ok.5850 zł). Przeciętne wykorzystanie wynosi obecnie 180 000 Ft (ok. 2340 zł), co odpowiada 133 000 Ft (ok.1729 zł) wynagrodzenia brutto. Na Węgrzech ok. 46 proc. pełnego wynagrodzenia jest potrącane na podatki i składki — podczas gdy kafeteria działa ze znacznie niższą stopą podatkową; co więcej - tylko pracodawca płaci składkę, dla pracownika jest ona zawsze zwolniona od podatków.

1. Świadczenia wolne od podatków

• Zapewnione przez pracodawcę korzystanie z komputera bezpłatnie lub ze zniżką.
• Usługa żłobka lub przedszkola, zwrot kosztów posiłków przez pracodawcę na podstawie faktury na nazwisko pracownika lub pracodawcy.
• Bilet wstępu na wydarzenie sportowe lub karnet miesięczny o wartości nie przekraczającej płacy minimalnej.
• Bilet wstępu do skorzystania z usług kulturalnych lub karnet miesięczny o wartości nie przekraczającej płacy minimalnej.
• Odzież robocza niezbędna do wykonywania pracy (mundur, odzież ochronna, uniform).
• Darmowe szczepienia. Można je podać bez górnej granicy.
• Pokrycie kosztów dojazdu do pracy. Koszty dojazdu do pracy poza granicami administracyjnymi podlegają zwrotowi w wysokości 86 proc., ale mogą być również zwrócone w 100 proc. bez naliczania podatku.
• Zwrot kosztów podróży. W przypadku dojazdu do pracy samochodem pracodawca może przyznać swojemu pracownikowi zwolnione z podatku pokrycie kosztów w wysokości co najmniej 9 Ft/km, (tj. ok. 12 gr) a nawet do 15 Ft/km (tj. ok. 20 gr) w dni robocze.

2. Talony Erzsébet i program Erzsébet

Rząd Węgier postawił sobie za cel zapewnienie zniżkowej możliwości rekreacji osobom potrzebującym. W tym celu w 2012 r. uruchomił program Erzsébet, który koncentrował się na wspieraniu rekreacji rodzin, rodzin wielodzietnych, osób niepełnosprawnych i emerytów, dla których inaczej byłoby to nieosiągalne.

W ramach programu Erzsébet Węgierska Narodowa Fundacja Rekreacyjna wykonywała zadania organizacyjne i administracyjne związane z rekreacją i żywieniem socjalnym, z wypłatą w formie talonów Erzsébet dotacji na ochronę socjalną i ochronę dzieci oraz z realizacją innych zadań socjalnych.

Zgodnie z przepisem prawnym, przyjętym przez Parlament w 2012 r. i zmienionym w 2016 r., zadania związane z wysyłaniem dzieci na obozy — finansowane ze źródeł budżetowych — wykonywała w obozach Erzsébet Fundacja Erzsébet dla Dzieci w Basenie Karpackim.

Program Erzsébet był znanym i uznanym w całej Europie udanym przykładem solidarności i odpowiedzialności społecznej, ponieważ podstawę finansową rekreacji socjalnej zapewniają wyniki finansowe dystrybucji rodziny talonów Erzsébet. Każdy, kto zamawiał talon Erzsébet dla swoich pracowników, kto wybierał go do pakietu kafeterii i kto akceptował go w swoim sklepie — wszyscy oni wspomagali uczestników programu Erzsébet.

Rodzaje talonów Erzsébet

• Spożywcze talony Erzsébet: celem było ułatwienie i uproszczenie codziennych zakupów – ulgi podatkowe w wartości 40 proc.
• Podarunkowe talony Erzsébet: praktyczne rozwiązanie na prezenty biznesowe, w trakcie i na koniec roku – ulgi podatkowe w wartości 40 proc.
• Szkolne talony Erzsébet: można było na nie kupować podręczniki, zeszyty, pomoce dydaktyczne, odzież – ulgi podatkowe w wartości 40 proc.
• Kulturalne talony Erzsébet: na zakup biletów do muzeum, do cyrku, do zwiedzania, na wydarzenia, na koncerty i na festiwale – bez podatków
• Sportowe talony Erzsébet: bilety i karnety na imprezy sportowe można było kupić bez podatków
• Talony Erzsébet przeznaczone na ochronę dzieci: mogły być przekazane jako świadczenia dodatkowe, ale także jako pomoc socjalna dla potrzebujących

Kwota była przesyłana na kartę w formie elektronicznej. Karta była przypisana do osoby i jest ważna przez 3 lata, dlatego trzeba było ją co 3 lata odnawiać.

Do końca 2019 r. ze względu na zmiany w przepisach podatkowych (zniesiono ulgi podatkowe) ten system całkowicie przestanie istnieć lub prawdopodobnie ulegnie znacznej zmianie.

3. Karta rekreacyjna Széchenyi

Za pomocą karty SZÉP (Széchenyi Pihenő kártya = karta rekreacyjna Széchenyi) można kupić tylko wstępnie określone usługi. Stawka podatku dla tego systemu bonów pracowniczych w roku 2019 wynosi 34,5 proc.

Usługi te obejmują co następuje:

- Zakwaterowanie o wartości maks. 225.000 Ft (tj. ok. 2925 zł)

- Usługi gastronomiczne o wartości maks. 150.000 Ft (tj. ok. 1950 zł)

- Zajęcia rekreacyjne o wartości maks. 75.000 Ft (tj. ok. 975 zł)

Do końca 2018 r. dostępna była gotówka w wysokości 100.000 Ft, (tj. ok. 1300 zł) w tym roku nie można już z tego skorzystać.

 

Historia

Światowy kryzys gospodarczy w latach 2008–2009 u podstaw wstrząsnął węgierskim krajowym rynkiem turystyki i gastronomii, więc po roku 2010 krążyło coraz więcej wiadomości, że rząd Orbana chciałby zasadniczo zreformować krajowy system bonów pracowniczych. Skoncentrowanie się na karcie rekreacyjnej Széchenyi (znanej również jako karta SZÉP) było już omawiane jako katalizator krajowego rynku zakwaterowania i gastronomii, a także jako zastąpienie tzw. Czeku Wakacyjnego. Dzięki karcie SZÉP nie tylko pracownicy, ale także miejsca, które ją akceptują, poniosły znacznie mniejsze koszty dodatkowe, ponieważ dzięki administracji elektronicznej mogą się one liczyć z zaledwie 1,5-procentową prowizją, a nie, jak poprzednio, z 6-procentową. György Matolcsy, minister gospodarki narodowej, ogłosił jej wprowadzenie we wrześniu 2011 r. Do końca 2011 r. trzy największe banki dołączyły do tej inicjatywy.

Skutki gospodarcze

W ostatnim miesiącu jesieni 2011 r. rząd po raz pierwszy przedstawił informacje na temat interakcji pomiędzy kartą SZÉP a gospodarką węgierską, które wymieniano przede wszystkim jako zaletę, albowiem jeżeli kalkulacje przywódców państwa się sprawdzą, to absolutnie pozytywnie wpłyną one na krajowy sektor gastronomiczny, a nawet mogą zwiększyć PKB. Jak się później okazało, ministerstwo miało rację: albowiem w styczniu 2012 r. bank OTP ogłosił, że coraz więcej pracodawców zgłasza się u nich w sprawie nowych świadczeń dodatkowych; tylko w styczniu instytucja finansowa podpisała umowy z 2000 pracodawców, a do wiosny na rynku było już 400.000 kart SZÉP. Według sondażu opublikowanego w pierwszych dniach maja 2012 r. karta SZÉP stała się najpopularniejszym elementem odnowionego systemu bonów pracowniczych.

 

Wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 2016 r.

W lutym 2016 r. Trybunał Europejski orzekł obciążające Państwo Węgierskie naruszenie obowiązków, dotyczące regulacji karty SZÉP i podobnych elementów programu kafeterii. Trybunał orzekł, że liczne elementy systemu kart SZÉP i systemu „talonów żywnościowych Erzsébet” są sprzeczne z prawem unijnym.

1. Fakt, że węgierskie oddziały przedsiębiorstw mających siedzibę w innych państwach członkowskich nie mogą wydać karty SZÉP, stanowi naruszenie dyrektywy, ponieważ państwa członkowskie nie mogą uniemożliwić usługodawcom wyboru formy osiedlenia.
2. Fakt, że zarówno spółka zależna wydająca kartę, jak i spółka dominująca muszą być zarejestrowane zgodnie z prawem węgierskim oznacza, że muszą one mieć siedzibę na Węgrzech, co stanowi dyskryminację w rozumieniu dyrektywy.
3. Wyłącznie instytucje finansowe z siedzibą na Węgrzech są w stanie spełnić wymóg, zgodnie z którym wystawca karty SZÉP musi utrzymywać pomieszczenie otwarte dla swoich klientów w każdej węgierskiej miejscowości o liczbie mieszkańców przekraczającej 35.000 osób. To ograniczenie jest dyskryminujące.
4. Wymaganie od emitentów obecności we wszystkich węgierskich miejscowościach o liczbie mieszkańców przekraczającej 35.000 osób powoduje wymóg lokalizacji węgierskiej, co pozbawia usługodawców, mających siedzibę w innych państwach członkowskich, prawa do podjęcia decyzji o świadczeniu usług transgranicznych bez wymogu siedziby na Węgrzech. Jest to nieproporcjonalne w stosunku do realizowanego celu, jakim jest ochrona konsumentów i wierzycieli.
5. Monopol zastrzeżony dla emitenta w odniesieniu do świadczeń rzeczowych stanowi naruszenie zarówno swobody przedsiębiorczości, jak i swobody świadczenia usług. Zdaniem Trybunału ustanowienie takiego monopolu nie może samo w sobie być uzasadnione faktem, że w niniejszej sprawie dochody z działalności gospodarczej są wykorzystywane do finansowania przez emitenta działalności socjalnej lub pracy.

11 marca 2016 r. premier Viktor Orbán ogłosił, że Bruksela „zmiażdżyła system bonów pracowniczych” i wskazał, że rząd bada umieszczenie usług świadczonych do tej pory w systemie bonów pracowniczych w nowych ramach prawnych.