Dzięki pieniądzom z Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Handlu Węgier renowacji poddano cztery XVI-wieczne starodruki należące do biskupa warmińskiego kardynała Andrzeja Batorego, bratanka polskiego króla Stefana Batorego. Najstarsze z dzieł zostało wydane w 1520 roku w Wenecji.
Źródło: YouTube / RadioOlsztynTV
Dwa cenne dzieła teologiczne oraz dwa dzieła historyczne należały do pochodzącego z Węgier kardynała Andrzeja Batorego, kardynała, senatora I Rzeczypospolitej oraz bratanka polskiego króla Stefana Batorego. Pracom konserwatorskim zostały poddane „Super quattuor Libros Sentrnitarum”, wydana w Wenecji w roku 1520, „Auctores historiae ecclesiasticae” wydana w Bazylei w 1528 roku, „Historia ecclesiastica”, wydrukowana w Kolonii w roku 1570, oraz tom drugi najsłynniejszego dzieła Stanisława Hozjusza „Confessio Christiana Catholicae Fidei” z 1573 roku (wydrukowana w Kolonii w słynnej drukarni Maternusa Cholinusa). – Są one szczególnie cenne ze względu na postać głównego posiadacza. Dwa z nich mają odręczne podpisy kardynała. Batory miał bogatą bibliotekę, ale w naszych zbiorach zachowały się tylko cztery druki – poinformował ksiądz dr Tomasz Gawroliński, dyrektor Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego Metropolii Warmińskiej „Hosianum” w Olsztynie.
Zabiegi konserwatorskie, dzięki którym dzieła będą mogły podziwiać również kolejne pokolenia Polaków oraz Węgrów, trwały ponad sześć miesięcy. Prace sfinansowano z programu ochrony węgierskiego dziedzictwa kulturowego za granicą prowadzonego przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Handlu Węgier.
Wypróbowana, tysiącletnia przyjaźń
– Nasze kontakty polsko-węgierskie, nasza przyjaźń, poczynając od założenia naszych państw, przez wspólnych świętych, królów, wspólne walki, nasza tysiącletnia historia jest wypróbowana ogniem, krwią, szczerym oddaniem i przyjaźnią. Naszym zadaniem jest, by tę przyjaźń i współpracę każde pokolenie budowało na nowo. Przekazując te dzieła, robimy właśnie to – budujemy naszą przyjaźń. Budujemy również naszą świadomość i tożsamość Węgrów – przypominamy wszystkim, że jesteśmy związani z tym miejscem. Przypominamy również Węgrom, że istnieje Polska, a w Polsce jest Olsztyn, gdzie warto przyjechać, bo tutaj są również nasze ślady – tłumaczył dr Pál Attila Illés, konsul generalny Węgier w Gdańsku w piątek 13 stycznia podczas uroczystego podsumowania projektu prac konserwatorskich.
– Cieszę się, że poprzez możliwość uczestniczenia w renowacji mogliśmy odświeżyć również relacje polsko-węgierskie – zauważył metropolita warmiński arcybiskup Józef Górzyński.
Portret Andrzeja Batorego. Źródło: domena publiczna
Starodruki na wystawie
– Te druki zostały tak zabezpieczone, że mogą być nadal używane i eksponowane – mówił podczas uroczystości ksiądz dr Tomasz Gawroliński, dyrektor Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego Metropolii Warmińskiej „Hosianum” w Olsztynie. Cenne starodruki od 13 stycznia można przez kilka miesięcy oglądać na wystawie w Muzeum Archidiecezji Warmińskiej.
Urodzony w 1563 roku w Siedmiogrodzie Andrzej Batory w roku 1581 został kanonikiem warmińskim, następnie kardynałem, a po śmierci biskupa Marcina Kromera 23 marca 1589 roku objął diecezję warmińską. Zarządzał nią przez dziesięć lat. Zgromadził cenną bibliotekę. Sprowadził również na Warmię wielu Węgrów. W 1599 roku otrzymał od Zygmunta Batorego władzę w Siedmiogrodzie. Kardynał został jednak pokonany w bitwie pod Sybinem i został zamordowany 3 listopada 1599 roku w Pásztorbükk.
(JAP)