W warszawskim parku Dolina Szwajcarska uczczono w czwartek pamięć Henryka Sławika i Józsefa Antalla seniora – bohaterów wielkiej akcji pomocy dla uchodźców z Polski na Węgry w czasie drugiej wojny światowej. Polski dziennikarz i działacz społeczny oraz węgierski polityk uchronili przed śmiercią niemal pięć tysięcy Polaków narodowości żydowskiej i zostali pośmiertnie uhonorowani tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Stali się też kolejnym pięknym symbolem tysiącletniej przyjaźni polsko-węgierskiej.
Henryk Sławik – powstaniec śląski, dziennikarz, działacz społeczny i samorządowy – z racji swoich zasług w ratowaniu ludzi podczas wojny nazywany jest „śląskim Schindlerem” albo „polskim Wallenbergiem”. Po wybuchu drugiej wojny światowej przedostał się przez Rumunię na Węgry, gdzie został prezesem Komitetu Obywatelskiego ds. Opieki nad Uchodźcami Polskimi. We współpracy z delegatem węgierskiego rządu ministrem Józsefem Antallem wystawiał fałszywe dokumenty, które uratowały życie tysiącom uciekinierów z Polski. Szacuje się, że wyrabiając dokumenty na podstawie wystawianych przez duchownych fałszywych metryk chrztu, pomógł ocalić prawie 30 tys. polskich uchodźców, w tym około 5 tysięcy polskich Żydów.
Członek Rady Ministrów Michał Wójcik (z lewej) podczas czwartkowych uroczystości przy pomniku Henryka Sławika i Józsefa Antalla seniora w warszawskim parku Dolina Szwajcarska. Fot. Paweł Supernak / PAP
„Henryk Sławik i József Antall senior to postaci, które zapisały niezwykle piękny i poruszający rozdział w dziejach przyjaźni polsko-węgierskiej. Prezes Komitetu Obywatelskiego do Spraw Opieki nad Polskimi Uchodźcami na Węgrzech wraz z pracownikiem węgierskiego MSW wspólnie uratowali życie blisko trzydziestu tysięcy uchodźców z Polski, w tym pięciu tysięcy Żydów” – zauważyła w liście okolicznościowym marszałek Sejmu Elżbieta Witek. List podczas czwartkowej uroczystości w warszawskiej Dolinie Szwajcarskiej odczytała szefowa Kancelarii Sejmu Agnieszka Kaczmarska.
Podczas czwartkowej uroczystości, zorganizowanej przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Stowarzyszenie „Henryk Sławik – Pamięć i Dzieło” oraz Towarzystwo Przyjaciół Śląska w Warszawie, wieniec w imieniu Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka złożyła Agnieszka Barátka.
(JAP)