Na szczecińskich Pomorzanach z inicjatywy Patriotycznej Pogoni Szczecin powstał wielkoformatowy mural upamiętniający węgierską rewolucję antysowiecką z 1956 roku. 65 lat temu mieszkańcy Szczecina wsparli mieszkańców dzielnicy Csepel w Budapeszcie. Realizacja projektu była możliwa dzięki dofinansowaniu przez Instytut Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka.
Polsko-węgierski mural na Pomorzanach w Szczecinie. Fot. materiały prasowe twórcy muralu
Patriotyczny mural ma nie tylko symbolicznie podkreślać przyjaźń polsko-węgierską, ale również pełnić funkcję edukacyjną. Na muralu umieszczono również kod QR, który przechodnie mogą zeskanować za pomocą smartfona lub tabletu i przeczytać o szczegółach wydarzeń sprzed 65 lat (LINK DO STRONY, DO KTÓREJ ODSYŁAĆ KOD QR TUTAJ). Krwawo stłumione powstanie antysowieckie na Węgrzech, nazywane również rewolucją węgierską, rozpoczęło się 23 października 1956 roku od wiecu studentów w Budapeszcie, który zorganizowano w geście solidarności z wydarzeniami polskiego Października 1956.
W wyniku zbrojnej interwencji Związku Sowieckiego – w brutalnej akcji wzięło 58 tys. sowieckich okupantów – 10 listopada 1956 roku ostatecznie stłumiono węgierski zryw niepodległościowy. Podczas walk zginęło ponad 2,5 tys. Węgrów, a 20 tys. osób zostało rannych. Na informacje płynące z Węgier natychmiast zareagowali Polacy, którzy oddolnie organizowali pomoc dla „węgierskich bratanków”. Jak podaje Instytut Pamięci Narodowej „ofiarność, jaką Polacy okazali Węgrom, umocniła historyczne więzi między oboma narodami i połączyła w szczególny sposób dwa partnerskie ośrodki o stoczniowych tradycjach – Szczecin oraz Csepel, XXI dzielnicę Budapesztu”.
Do 12 listopada 1956 r. w całej Polsce do punktów krwiodawstwa zgłosiło się ponad 11 tys. osób. Zbierano leki, środki opatrunkowe żywność i materiały pierwszej potrzeby. Historycy szacują wartość polskiej pomocy na równowartość dwóch milionów ówczesnych dolarów amerykańskich. To rekordowa kwota, zwakżywszczy na fakt, że Polacy – mimo grożących im szykan ze strony bezpieki – przekazali braciom-Węgrom większą pomoc niż ówczesny rząd Stanów Zjednoczonych. Komitet Pomocy Węgrom w Szczecinie 2 grudnia zorganizował „Węgierską niedzielę”, podczas której zebrano dary o szacunkowej wartości 1 mln zł. Pierwszy transport darów wyruszył ze Szczecina trzema ciężarówkami 17 grudnia i udekorowany był napisem „Dzieci Szczecina – dzieciom Csepel na Gwiazdkę”. Jak zauważa IPN, pewien chłopiec do paczki przygotowanej przez rodziców dołożył lalkę – był bowiem przekonany, że nie tylko chleb jest potrzebny węgierskim dzieciom do normalnego życia.
Pięć lat temu, 9 grudnia 2016 r., w Szczecinie, na Jasnych Błoniach – w sąsiedztwie budynku IPN – odsłonięto pomnik „Chłopca z Pesztu”, ufundowany przez Radę XXI dzielnicy Budapesztu Csepel w 60. rocznicę Rewolucji Węgierskiej 1956 r. na znak solidarności i wdzięczności Węgrów za pomoc okazaną przez mieszkańców Szczecina.
„Szczecin – Budapeszt 1956”, to krótki film, który przypomina o akcie niesienia pomocy ofiarom Rewolucji Węgierskiej 1956 roku przez mieszkańców Szczecina. Źródło: IPNtvPL / YouTube
(JAP)