– Jeśli popatrzymy na te ostatnie trzy dekady, które minęły od upadku komunizmu w naszych krajach, to zobaczymy, że są one wypełnione nie tylko wielkim sukcesem gospodarczo-politycznym, lecz także skokowym awansem społeczno-cywilizacyjnym – mówił prezydent Andrzej Duda podczas pierwszego dnia szczytu prezydentów państw Grupy Wyszehradzkiej. Spotkanie głów państw V4 rozpoczyna oficjalne obchody 30-lecia Grupy Wyszehradzkiej. 17 lutego zaplanowano na Wawelu spotkanie szefów rządów, czyli Polski, Węgier, Słowacji oraz Czech, z udziałem przewodniczącego Rady Europejskiej Charles’a Michela, a 18 lutego wirtualną konferencję ministrów rodziny i polityki społecznej grupy V4.
– Nasza współpraca w ramach Grupy Wyszehradzkiej wzmacnia naszą skuteczność. Wypracowaliśmy bardzo wiele decyzji w gronie państw grupy V4 po to, aby kształtować także Unię Europejską, kształtować naszą przyszłość oraz dbać o bezpieczeństwo i jak najwyższą jakość życia naszych współobywateli – podkreślił prezydent Andrzej Duda na konferencji prasowej kończącej dwudniowy szczyt prezydentów.
Konferencja prasowa prezydentów państw Grupy V4. Źródło: Kancelaria Prezydenta RP
– Zgodziliśmy się co do tego, że ostatnie 30 lat było udanych, było to 30 lat osiągnięć. Myślę, że motto, które wybrała Polska, a mianowicie „Silna Grupa V4 w silnej Europie” będzie dla nas dobrym drogowskazem na następne lata – zauważył prezydent Węgier János Áder. – Wiadomość, że wszystkie cztery nasze państwa doświadczyły mniejszej recesji niż największe kraje Unii Europejskiej, napawa nas nadzieję, że odbudowa gospodarek może nastąpić szybciej. Jednocześnie pandemia pokazała, że nasze gospodarki są za bardzo wystawione na ryzyko z zewnątrz, więc trzeba je w przyszłości ograniczyć – dodał János Áder.
Fot. Jakub Szymczuk / Kancelaria Prezydenta RP
Ceremonia oficjalnego powitania przez prezydenta Andrzeja Dudę prezydentów Węgier Jánosa Ádera, Czech Miloša Zemana oraz Słowacji Zuzany Čaputovej w rezydencji Prezydenta RP na Mierzei Helskiej w Juracie rozpoczęła się 9 lutego około godz. 12:30. Około godz. 15 prezydenci wspólnie odsłonili tablicę pamiątkową z okazji 30. rocznicy utworzenia Grupy Wyszehradzkiej.
Ceremonia oficjalnego powitania prezydentów państw Grupy Wyszehradzkiej przez Prezydenta Andrzeja Dudę. Źródło: Kancelaria Prezydenta RP
Szczyt prezydentów ma jednak nie tylko znaczenie symboliczne i okolicznościowe. Podczas dwudniowego spotkania zaplanowano trzy sesje polityczne. Pierwsza poświęcona była historii Grupy Wyszehradzkiej, jej perspektywom oraz miejscu na arenie europejskiej, euroatlantyckiej i globalnej, zwłaszcza w kontekście stosunków z Chinami, Rosją, Stanami Zjednoczonymi oraz w ramach Unii Europejskiej.
– Mam nadzieję, że wkrótce uda nam się przełamać pandemię koronawirusa i wrócimy na drogę normalnego rozwoju – mówił prezydent Andrzej Duda podczas pierwszej sesji plenarnej, zauważając, że „scenariusz ostatnich kilkunastu miesięcy pisany jest w dużej mierze przez pandemię COVID-19”. – Obchodzimy w tym roku 30-lecie współpracy wyszehradzkiej. Jeśli popatrzymy na te ostatnie trzy dekady, które minęły od upadku komunizmu w naszych krajach – upadku zapoczątkowanego przez polską Solidarność – to zobaczymy, że są one wypełnione nie tylko wielkim sukcesem gospodarczo-politycznym, lecz także skokowym awansem społeczno-cywilizacyjnym. Możemy śmiało stwierdzić, że nieczęsto na świecie obserwuje się tak ogromną przemianę w tak krótkim czasie – zaznaczył prezydent Polski. – Począwszy od spotkania prezydentów Polski i Czechosłowacji oraz premiera Węgier prawie dokładnie 30 lat, 15 lutego 1991 r., na zamku w węgierskim Wyszehradzie, nasze państwa i narody w sensie historycznym, politycznym, gospodarczym i społecznym przeszły fundamentalną generacyjną zmianę. Stanowiliśmy i stanowimy wspólny krąg kulturowo-ideowy i wspólny krąg pamięci – zaznaczył prezydent Andrzej Duda. – Grupa Wyszehradzka jest istotnym, o ile nie najistotniejszym czynnikiem katalizującym współpracę regionalną w całej Europie Środkowej, ale także wnosi znaczący wkład we współpracę i procesy dotyczące polityki unijnej i natowskiej. Niejednokrotnie pokazaliśmy, że jako państwa Grupy Wyszehradzkiej potrafimy skutecznie współpracować. Dzieje się to z korzyścią dla promocji naszych państw i całego regionu – pokreślił prezydent Duda, dodając, że kraje V4 opowiadają się za „Europą równych państw i wolnych narodów”.
Fot. Jakub Szymczuk / Kancelaria Prezydenta RP
– Po zakończeniu pandemii koronawirusa, w skali globalnej, gospodarki środkowoeuropejskie będą najszybciej odrabiały straty – stwierdził prezydent Andrzej Duda podczas drugiej sesji plenarnej, zauważając, że na relatywnie dobrą kondycję gospodarek państw regionu wpłynęły m.in. krajowe pakiety wsparcia.
Sprawiedliwa transformacja
Głównym wątkiem trzeciej sesji politycznej było zaś „bezpieczeństwo energetyczne i polityka klimatyczna”. – Dyskutowaliśmy o bezpieczeństwie energetycznym i ochronie klimatu, ale mówiliśmy o tym także poprzez pryzmat jakości życia w naszych krajach. Nikt z nas nie miał wątpliwości, że musimy chronić środowisko naturalne, że musimy podejmować działania w kierunku ochrony klimatu i starać się je zrealizować jak najszybciej. Jednocześnie akcentowaliśmy jednak, że musi to być zrobione w sposób rozsądny – zauważył na wspólnej konferencji prasowej Andrzej Duda, podkreślając potrzebę "sprawiedliwej transformacji z uwzględnieniem potrzeb człowieka, ochroną miejsc pracy, czyli krótko mówiąc, z uwzględnieniem interesu społecznego, który dla mnie ma znaczenie podstawowe". – Najważniejsze jest to, by ludziom w naszych krajach żyło się lepiej i naszym wielkim zadaniem jest stworzyć ku temu warunki – dodał prezydent Polski.
– Po pierwsze, chodzi o sprawę dywersyfikacji i budowania bezpieczeństwa energetycznego w naszej części Europy, a po drugie – o kwestię transformacji energetycznej, klimatu i tego, co wiąże się z Europejskim Zielonym Ładem. Prezydenci omówią, jak każde z naszych państw buduje swój mix energetyczny, w jaki sposób chcemy zrealizować cele redukcyjne przyjęte w ramach UE – zauważył w rozmowie z PAP Krzysztof Szczerski, minister z Kancelarii Prezydenta. Szczerski zauważył także, że jubileuszowy szczyt V4 to pierwsze międzynarodowe spotkanie Andrzeja Dudy w tym roku, a dzięki temu, że odbędzie się na terenie prezydenckiej rezydencji w Juracie, możliwe będzie zapewnienie ścisłego reżimu sanitarnego niezbędnego w dobie pandemii koronawirusa. Prezydencki minister podkreślił także, że „Grupa Wyszehradzka odegrała bardzo istotną rolę w drodze Polski, Czech, Słowacji i Węgier do Unii Europejskiej, a dziś odgrywa bardzo ważną rolę jako jedno miejsce koordynacji stanowisk naszych państw, szczególnie dotyczących polityki europejskiej”.
Fot. Jakub Szymczuk / Kancelaria Prezydenta RP
Po szczycie głów państw, spotkanie szefów rządów
W następnym tygodniu zaplanowano z kolei spotkanie szefów rządów państw Grupy Wyszehradzkiej z udziałem przewodniczącego Rady Europejskiej Charles’a Michela. Odbędzie się ono 17 lutego na Wawelu. – Na tym spotkaniu zostanie przyjęta specjalna deklaracja okolicznościowa, ale też wskazująca wyzwania na przyszłość Grupy Wyszehradzkiej. Poza spotkaniem historyczno-okolicznościowym na Wawelu będzie też spotkanie poświęcone agendzie cyfrowej, ze szczególnym skoncentrowaniem się na sektorze gamingowym. To sektor, w którym Polska jest jednym ze światowych liderów, inne kraje V4 też mają tu co pokazać – zapowiedział Szymon Szynkowski vel Sęk, wiceszef polskiej dyplomacji i jednocześnie pełnomocnik rządu ds. polskiego przewodnictwa w Grupie Wyszehradzkiej.
Deklaracje parlamentów i okolicznościowy znaczek
Z okazji 30. rocznicy utworzenia Grupy Wyszehradzkiej oficjalne deklaracje przyjąć mają w najbliższych dniach parlamenty krajów V4. W poniedziałek szef Komisji Spraw Zagranicznych w węgierskim parlamencie poinformował, że kierowana przez niego komisja jednogłośnie zatwierdziła treść deklaracji, która ma zostać zatwierdzona przez Zgromadzenie Narodowe 15 lutego. Zsolt Németh podkreślił również, iż współpraca w ramach Grupy Wyszehradzkiej jest priorytetem dla rządu w Budapeszcie i zauważył, że wielką zaletą V4 jest jej elastyczność, brak biurokratycznego skrępowania oraz pragmatyczne podejście do spraw będących przedmiotem wspólnego zainteresowania.
Jubileusz utworzenia V4 zostanie także uczczony wydaniem okolicznościowych znaczków przez cztery narodowe poczty. Rządy Polski, Węgier, Słowacji oraz Czech zaplanowały również emisję na antenie publicznych stacji telewizyjnych krajów V4 rocznicowego spotu.
Grupa Wyszehradzka powstała 15 lutego 1991 r. Wówczas prezydenci Polski Lech Wałęsa i Czechosłowacji Václav Havel oraz premier Węgier József Antall podpisali w węgierskim Wyszehradzie wspólną deklarację o współpracy. Przez 30 lat Grupa Wyszehradzka odegrała istotną rolę w kontekście integracji europejskiej. Polska w V4 sprawuje prezydencję od 1 lipca zeszłego roku. Zakończy ją 30 czerwca, po czym przewodnictwo w Grupie Wyszehradzkiej przejmą Węgry.
(jap)