Konrad Sutarski: A nemzet határokon átívelő egyesítésének kezdete
A már szabad Magyarország első – jobb-közép – miniszterelnöke, Antall József (1990 – 1993) nagy formátumú politikus, nemzeti elkötelezettségű és jövőbe tekintő gondolkodó volt. Nem egyszer hangoztatta, hogy „Lélekben, érzésben 15 millió magyar miniszterelnöke kívánok lenni”. Ugyanakkor előrelátóan nem törekedett konfrontációra az egykori kis antant államaival. 1992-ben újraalakult a háborúelőtti Magyarok Világszövetsége, amelynek az volt a célja, hogy nyelvi és kulturális együttműködést alakítson ki a Kárpát-medencében és a nagyvilágban élő 5 millió magyarral. Ugyanezt a célt szolgálta a szintén 1992-ben létrehozott műholdas „Duna TV”. A kormány mellett megalakult Kisebbségi Nemzeti és Etnikai Hivatal feladata az volt, hogy kapcsolatot tartson, és együttműködjön a Magyarországon élő tizenhárom hagyományos nemzetiséggel (többek között cigányokkal, németekkel, szlovákokkal, horvátokkal, románokkal, illetve a lengyelekkel is). Az Országgyűlés 1993-ban megszavazta, egy évvel később életbe léptette a nemzeti és etnikai kisebbségek jogairól szóló törvényt, amely lehetőséget biztosított kisebbségi önkormányzatok megalakítására. Egyúttal anyagi támogatást is biztosított számukra. (A lengyel nemzetiségnek ilyen körülmények között 2006-ra sikerült kiépítenie saját kulturális autonómiáját. 2014-től kezdve a kisebbségeknek már parlamenti szószólójuk is lehet. Mindez útmutatóul szolgálhat ahhoz, hogy miként kellene a szomszédos országoknak viszonyulniuk az ottani magyar kisebbséghez.
A múlt század kilencvenes éveinek kezdete és a kommunizmus bukása egy sor állam határainak megváltozását hozta magával. 1991-ben széthullott a Szovjetunió, helyén egy sereg új nemzeti köztársaság jött létre, így a három balti ország (1991 augusztusában), Ukrajna (ugyanabban a hónapban), és létrejött Oroszország a Szovjetunió törvényes utódjaként (1991 decemberének végén). Ugyanígy kezdett szétesni 1991-ben Jugoszlávia: júniusban kihirdette függetlenségét Szlovénia, Horvátország, szeptemberben Macedónia, Hercegovina pedig a következő év áprilisában. Csehszlovákia felbomlása Csehországra és Szlovákiára 1992-93 fordulóján, szilveszter éjszakáján következett be. – Magyarországon az Antall-kormány nem reagált ezekre a változásokra, nem próbált fegyveresen belépni az új köztársaságok területére ott, ahol a magyarok többséget alkottak. Raffay Ernő az akkori kormány tagja említi (Koltay Gábor „Trianon” című filmjében), hogy a miniszterelnök az egyik kormányülésen megtiltotta minisztereinek, hogy nyilatkozzanak erről a témáról, mert úgy vélte, hogy a nemzetközi helyzet még túlságosan képlékeny. Tudta, hogy az erőszakos megoldások rövid életűek, és új konfliktusok forrásává válnak.
1991-ben csupán megalakult a Visegrádi Csoport közös megegyezéssel Magyarország, Csehszlovákia és Lengyelország részvételével (1991. február 15-én írta alá a szerződést Antall József, Vaclav Havel és Lech Wałęsa), mivel a legfőbb külpolitikai célok (belépés az Európai Unióba hasonló lehetőségekkel) ezeket az államokat egy platformra állították. A következő években a három tagú Visegrádi Csoport négy tagúra bővült, amikor a már független Szlovákia is csatlakozott hozzá. Mindez még a magyar miniszterelnök 1993 decemberében bekövetkezett halála előtt történt. A csoport 1999-es reaktivizálása csak akkor történt meg, amikor Szlovákia miniszterelnöke a jobboldali Mikuláš Dzurinda, a magyar miniszterelnök pedig első ízben Orbán Viktor volt. (Az 1992-ben létrejött CEFTA szabadkereskedelmi megállapodás viszont a Visegrádi Szerződés keretén belül mindvégig érvényben volt.)
Antall a 15 millió magyarról szóló állításával és a szomszédoknál bekövetkezett határmódosításokkal kapcsolatos nyugodt reagálásával elkezdte a nemzet határokon átívelő egyesítését, miként arról még a hetvenes években Illyés Gyula beszélt, az egész Kárpát-medence magyar irodalmát ötágú sípnak nevezve – az erdélyi, a felvidéki (szlovákiai), vajdasági (Jugoszlávia), a hazai magyar irodalmat értve alatta és az akkoriban még alig emlegethető emigráns irodalmat (Márai Sándort, Wass Albertet, Határ Győzőt), hiszen nem lehetett kapcsolatot tartani a 2,5 milliós magyar emigrációval sem. Az Antall-kormány törekvései, hogy Magyarországot az Európai Unióba vezesse, 2004 tavaszán megvalósultak: Magyarország a többi visegrádi országgal, valamint hat másik európai állammal együtt május 1-én vált teljes jogú taggá), 2007-ben pedig ezek az országok a schengeni szerződésnek is a részesei lettek. Ez mind lehetővé tette számukra, hogy az Európai Unió területén (így a magyarok a Kárpát-medencén belül) vízum nélkül utazzanak. A következő években ez Romániára – 2007-tól és Horvátországra – 2013-tól) kiszélesedett.
Magyarországon a kormányzást időközben átvette az MSZP és SZDSZ balliberális koalíciója (1994-1998). A kormányok váltakozása a következő években is tartott. 1998-2002 között a hatalmat jobbközép koalíció gyakorolta Orbán Viktor, a győztes Fidesz miniszterelnöke vezetésével, akit Antall József szellemi utódjának tekintettek. A koalíció tagjai közt meglévő feszültségek azonban megnehezítették a kormányzást. Ennek ellenére ekkor szervezték meg hat szomszédos állam magyar szervezeteinek együttműködését Magyar Állandó Értekezlet (MÁÉRT) néven, egyúttal egy sor kedvezményt vezettek be (pl. a magyar igazolványt a határon túli magyarok anyaországi utazásának megkönnyítésére, amelyet közel egymillió ember váltott ki, valamint országgyűlési határozatot készítettek elő (2001. III.) „a szomszédos államokban élő magyarokról”, amelynek a következő évben kellett volna életbe lépnie.
Az újabb választások azonban kétszer is az MSZP-SZDSZ győzelmét hozták (2002-2006 és 2006-2010), ám a második választásnál a győzelmet a kormány által meghamisított – nagyszerűnek nyilvánított – gazdasági eredmények biztosították, miközben a gazdaság romokban hevert. („Hazudtunk reggel, éjjel meg este” mondta Gyurcsány miniszterelnök az MSZP titkos ülésén 2006-ban). Négy év múlva már kritikussá vált a helyzet, hatalmas gazdasági válság alakult ki, amelyet a görög válsághoz lehetett hasonlítani (a viszonylagos egyensúlyt az Európai Központi Banktól és a Nemzetközi Valutaalaptól (IMF) felvett kölcsönökkel foltozgatták. Ebben az időszakban, 2004-ben meghirdettek egy – a Magyarok Világszövetsége által kezdeményezett – népszavazást arról, hogy a határon túli magyarok is megkaphatják-e a magyar állampolgárságot. A baloldali pártok, élükön Gyurcsány Ferenccel nyíltan ellenezték ezt a kedvezményt azzal, hogy annak árát a magyarországi lakosság fogja megfizetni. A népszavazás (december 5-én) negatív eredményt hozott. Az állampolgárság odaítélése mellett nyilatkozott ugyan a szavazók többsége, a szavazásra jogosultak számához viszonyítva azonban az „igennel” szavazók aránya nem érte el a kötelező 25 százalékot. A liberális baloldal ezzel arcul csapta a Kárpát-medencének azokat a lakóit, akiknek feje fölött Trianonban áthelyezték a határokat, és meghiúsította, hogy legalább ilyen módon kapcsolódjanak a megcsonkított anyaországhoz.
Ezek az évek tehát nem járultak hozzá Antall József nemzetegyesítő elképzelésének további fejlődéséhez.
Csak miután a kormány hazugságai kitudódtak a közvélemény számára, és a véresen megtorolt tiltakozásokat követően 2010 tavaszán két jobbközép párt – a Fidesz és a Kereszténydemokrata Néppárt – koalíciója kétharmados parlamenti többséggel nyerte meg a választásokat, lehetővé vált a már korábban elhatározott reformok szabad megvalósítása, amire szükség is volt, mert az ország időközben igen nehéz helyzetbe került.
Fragment książki Konrada Sutarskiego "Trianon - czy zabliźnia się ta otwarta rana Europy?
Pierwszy – centro-prawicowy – premier już wolnych Węgier József Antall (1990-1993) był politykiem wielkiego formatu, który myślał pronarodowo oraz przyszłościowo. Niejednokrotnie wyrażał się: „w duchu, uczuciowo pragnę być premierem 15 milionów Węgrów”. Jednocześnie proroczo nie dążył on do konfrontacji z państwami byłej małej ententy. W 1992 r. odtworzony został przedwojenny Światowy Związek Węgrów, którego celem była językowa i kulturowa współpraca z 5 milionami Węgrów żyjących w Niecce Karpackiej i na świecie. Temu samemu celowi służyła założona w tym samym roku satelitarna telewizja „Duna”. Przy rządzie utworzony został Narodowy i Etniczny Mniejszościowy Urząd dla kontaktów i współpracy z żyjącymi na Węgrzech trzynastoma – tradycyjnymi – narodowościami (cygańską, niemiecką, słowacką, chorwacką, rumuńską – a także i polską), a Parlament przegłosował w 1993 r. i wprowadził dla nich w życie w następnym roku Ustawę o prawach mniejszości narodowych i etnicznych, która zapewniała im możliwość tworzenia samorządów mniejszościowych, w tym ogólnokrajowych. Równocześnie otoczył je opieką materialną. (Narodowość polska zapewniła sobie w tych warunkach w 2006 r. autonomię kulturalną. Od 2014 r. zaś narodowości mogą także posiadać rzeczników parlamentarnych). Była to i jest wskazówka w jaki sposób powinny postępować kraje ościenne w odniesieniu do mniejszości węgierskiej.
Początkowe lata dziewięćdziesiąte ubiegłego stulecia i upadek komunizmu spowodował zmiany granic szeregu państw. Rok 1991 przyniósł rozpad Związku Radzieckiego i powstanie na jego miejscu szeregu republik narodowych, jak trzech krajów bałtyckich (w sierpniu 1991), Ukrainy (też w tym samym miesiącu 1991) oraz powstanie Rosji, jako prawnego spadkobiercy po ZSRR (w końcu grudnia 1991). Tak samo w 1991 r. zaczęła rozpadać się Jugosławia: w czerwcu niepodległość ogłosiły Słowenia i Chorwacja, Macedonia we wrześniu, Bośnia i Hercegowina w kwietniu roku następnego.
Z kolei podział Czechosłowacji na Czechy i Słowację nastąpił na przełomie lat 1992/1993, w noc sylwestrową. – Na Węgrzech rząd Antalla nie zareagował na te zmiany, nie starał się wkroczyć zbrojnie na tereny nowych republik tam, gdzie mieszkała w przewadze ludność węgierska. Raffay Ernő, będący wówczas członkiem rządu wspomina, (w filmie Koltayego Gábora pt Trianon), iż premier na jednym z posiedzeń rządowych zabronił swoim ministrom wypowiadania się na ten temat, uważając iż „międzynarodowa sytuacja jeszcze jest zbyt płynna”. Wiedział, iż rozwiązania siłowe są krótkotrwałe i stanowią źródło nowych konfliktów.
W 1991 r. powstała jedynie Grupa Wyszehradzka, jako wynik wspólnego przemyślenia Węgier, Czechosłowacji – i Polski (15 lutego 1991, podpisali układ Antall József, Vaclav Havel i Lech Wałęsa) ponieważ główne cele polityki zagranicznej (wejście do Unii Europejskiej, przy podobnych możliwościach realizacyjnych) stawiały tę grupę państw w jednym szeregu. W latach następnych współpraca Grupy Wyszehradzkiej trzech krajów, rozszerzona została na cztery, po dołączeniu do nich Słowacji, jako niepodległego kraju. – Nastąpiło to jeszcze przed śmiercią (w grudniu 1993) węgierskiego premiera, po reaktywizacji tej grupy 15 V 1999 r. kiedy premierem Słowacji został Mikuláš Dzurinda, a Węgier Viktor Orbán – w latach 1998-2002 (jednakże Porozumienie o Wolnym Handlu CEFTA w ramach Układu Wyszehradzkiego, rozpoczęte w 1992 roku, trwało przez cały ten czas).
Antall, swoim twierdzeniem o 15 milionach Węgrów i spokojnymi reakcjami na dokonywane w sąsiedztwie zmiany granic, rozpoczął łączenie narodu ponad granicami, tak jak jeszcze w latach siedemdziesiątych mówił o tym Illyés Gyula nazywając węgierską literaturę całej Niecki Karpackiej pięcioramienną fletnią (ötágú síp). mając na myśli węgierską literaturę siedmiogrodzką, Górnych Węgier (słowacką), Wojwodiny (Jugosławii), krajową, oraz równie ważną literaturę emigracyjną, o której wówczas nie można było jeszcze wspominać (Márai Sándor, Wass Albert, Határ Győző), tak samo, jak nie można było utrzymywać kontaktów z 2,5 milionową emigracją. Starania rządu Antalla o wprowadzenie Węgier do Unii Europejskiej zakończyły się wiosną 2004. (Pełnoprawnym członkiem stały się 1 V 2004 r. razem z pozostałymi państwami wyszehradzkimi oraz sześcioma innymi państwami Europy). W 2007 r. kraje te stały się członkami strefy Schengen, co umożliwiało w obrębie Unii Europejskiej (a więc i Węgrom w ramach Niecki Karpackiej) poruszanie się bez wiz. W latach nastąpnych dołączyły do Unii także Rumunia – od 2007 i Chorwacja – od 2013 r.
Rządy na Węgrzech przejęła w międzyczasie lewicowo-liberalna koalicja MSZP i SZDSZ (1994-1998). Rządowa huśtawka trwała również przez następne lata. W okresie 1998-2002 władzę sprawowała centroprawicowa koalicja z Viktorem Orbanem, jako premierem zwycięskiej partii Fidesz, uważanym za duchowego następcę Antalla, była ona jednak szarpana międzykoalicyjnymi sprzecznościami wewnętrznymi. W tym czasie została mimo tego zapoczątkowana zorganizowana współpraca z węgierskimi organizacjami sześciu sąsiednich państw, tak zwana Stała Węgierska Konferencja (MÁÉRT) oraz wprowadzono szereg ułatwień (np. węgierskie zaświadczenie – igazolvány – dla ułatwienia podróży po Węgrzech. Węgrom zagranicznym, z której skorzystał prawie milion osób i przygotowano ustawę parlamentarną (2001. III) „o Węgrach żyjących w sąsiednich państwach”, która miała wejść w życie w roku następnym.
Kolejne wybory jednak ponownie i to dwukrotnie przyniosły zwycięstwo koalicji MSZP-SZDSZ (2002-2016 i 2006-2010), przy czym drugie wybory zostały wygrane dzięki sfałszowanym przez rząd – podanym jako świetne – wynikom gospodarczym, podczas gdy gospodarka znajdowała się w ruinie. („Kłamaliśmy dniem i nocą oraz wieczorami” powiedział premier Gyurcsány na tajnym posiedzeniu MSZP w 2006 r.) Cztery lata później był to już stan krytyczny, olbrzymi kryzys gospodarczy, który można było porównywać z greckim (względna równowaga była łatana pożyczkami z Europejskiego Banku Centralnego oraz z Międzynarodowego Funduszu Walutowego IMF). W tym okresie, w roku 2004 ogłoszony został – zainicjowany przez Światowy Związek Węgrów – plebiscyt narodowy, w którym chciano zapytać mieszkańców kraju, czy Węgrzy mieszkający poza granicami Węgier mogą również otrzymać węgierskie obywatelstwo. Partie lewicowe z premierem Gyurcsányem na czele otwarcie sprzeciwiły się tej możliwości, głosząc, iż koszta tego ponosić będzie ludność miejscowa. W rezultacie plebiscyt (5 XII) zakończył się wynikiem negatywnym. Za przyznaniem obywatelstwa opowiedziała się co prawda większość głosujących, jednak w stosunku do liczby osób uprawnionych do głosowania liczba głosujących na „tak” była poniżej wymaganych 25%. Był to policzek wymierzony przez liberalną lewicę mieszkańcom Niecki Karpackiej, nad głowami których przeniesiono granicę w Trianonie, nie pozwalając się połączyć przynajmniej w taki sposób z pomniejszoną ojczyzną.
Nie były to zatem lata sprzyjające dalszemu rozwojowi myśli Antalla, łączenia narodu.
Dopiero po dojściu kłamstw rządu do wiadomości publicznej i krwawo stłumionych zamieszkach następne wybory wygrała (wiosną 2010 r.) koalicja dwóch centroprawicowych partii: Fideszu oraz chrześcijańskich demokratów (KDNP), które wprowadziły do parlamentu ponad 2/3 posłów. Pozwalało to na swobodne przeprowadzanie już wcześniej zamierzonych reform, bowiem sytuacja, w której znalazł się kraj była nader trudna.
Naród ponad granicami
Obecnie (w 2020 r.) – kiedy koalicja Fideszu i KDNP już trzeci raz wygrała wybory (w latach 2010, 2014, 2018), wprowadzając do parlamentu za każdym razem 2/3 liczby wszystkich posłów i Viktor Orban jest premierem nadającym kierunek węgierskiej polityce – została wypracowana nowa filozofia polityczna, odmienna od panującej powszechnie w Europie liberalnej demokracji. Jest to illiberalizm, albo też chrześcijańska demokracja opierająca się na trzech podstawach: praca, rodzina, naród. Stworzono cały system umożliwiający przyrost wyników gospodarczych wewnątrz kraju dla zapewnienia dobrobytu ludności. Sukcesy gospodarcze umożliwiły prowadzenie własnej, suwerennej polityki międzynarodowej, zwiększając międzynarodowy autorytet Węgier oraz przyczyniły się do zwiększania pomocy i współpracy z oderwanymi od ojczyzny częściami narodu, jednoczenia całego narodu bez zmiany granic.
Najważniejszymi, wskazującymi na kierunek postępowania władz państwowych było przyznanie, już w 2010 r. (uchwałą parlamentarną nr XLIV) wszystkim Węgrom mieszkającym zagranicą możliwości uzyskania węgierskiego obywatelstwa, bez potrzeby pozyskania stałego miejsca zamieszkania na Węgrzech. Było to zmycie plamy ciążącej na kraju od 2004 r. (do 2019 r. obywatelstwo otrzymało około 850 tysięcy Węgrów). W maju 2010 r. parlament postanowił, że dzień podpisania dyktatu pokojowego w Trianon (4 VI) stanie się „dniem narodowej solidarności” (a nemzeti összetartozás napja). Trzecią uchwałą opracowaną w niesłychanie krótkim czasie (w ciągu roku) była nowa konstytucja (alaptörvény). Parlament uchwalił ją 14 III 2011 r.). W preambule stwierdza się: „My, Członkowie Narodu Węgierskiego, jesteśmy odpowiedzialni za wszystkich Węgrów … przyrzekamy, że będziemy strzec rozdartej na kawałki w wichrach ubiegłego stulecia duchowej jedności naszego narodu.” Preambuła powoływała się przy tym na państwo króla Świętego Stefana, które – (w domyśle) jeszcze przez prawie tysiąc następnych lat – obejmowało obszar całej Niecki Karpackiej i które „stało się częścią chrześcijańskiej Europy”, zaś chrześcijaństwo (w rozumieniu węgierskim, jako trzech religii: katolicyzmu, kalwinizmu i luteranizmu) jest „spajającą naród” siłą. Jeszcze wyraźniej wyrażało wspólnotę całego narodu ponad granicami zdanie w paragrafie D: „Republika Węgierska czuje odpowiedzialność za losy Węgrów żyjących poza granicami i popiera pielęgnowanie ich kontaktów z państwem węgierskim”. Owe trzy uchwały, mające poparcie większości narodu, nadały nowy impuls zbliżaniu się odsuniętych od siebie części narodu.
Węgry wcześniej ulegały (szczególnie w latach 2002-2010) wpływom globalistycznym, opartym na socliberalnej doktrynie liberalnej demokracji – zmasowanemu (gospodarczemu, kulturalnemu, etycznemu i związanemu z zasiedlaniem Europy obcymi ludami i obcą jej cywilizacją) atakowi skierowanemu w pierwszym rzędzie przeciw tradycyjnej, chrześcijańskiej Europie narodów, co stanowi największe od średniowiecza zagrożenie bytu tego kontynentu. Wpędzone, podczas ośmioletnich wspólnych rządów partii postkomunistycznej i liberalnej w stan olbrzymiego kryzysu, będące już na skraju niewypłacalności, nie zgodziły się, po przejęciu w 2010 r. władzy przez koalicję obywatelsko-chrześcijańską na narzucaną przez brukselskie centrum Unii Europejskiej politykę dalszych restrykcji gospodarczych i dalszego zadłużania państwa, co powodowałoby dalsze zmniejszenie suwerenności na rzecz tejże centrali. W przeciwieństwie do tego nastąpiło opodatkowanie działających tam (dawniej zwolnionych od tych opłat) zagranicznych banków i wielkich przedsiębiorstw handlowych, przejęcie z zagranicznych rąk strategicznie ważnych dziedzin gospodarki (jak sieci elektrycznej, a także ponad 50% mocy bankowych) i zmniejszenie kosztów utrzymania (świadczeń) obywateli. Dzięki gospodarce opartej na powszechnej (dostępnej dla wszystkich) pracy (w 2010 r. pracowało 3,6 miliona, w 2019 r. – 4,4 miliony osób) oraz wybieleniu opodatkowania dokonano olbrzymiego napływu pieniędzy do budżetu państwowego. Dzięki takiej polityce Węgry wyszły jeszcze w pierwszym cyklu wyborczym z kryzysu i stały się jednym z najlepiej rozwijających się krajów Unii.
Na Węgrzech maleje liczba ludności (od 2010 r. do dziś zmalała z 10.0 do 9,8 miliona), tak jak w całej Europie. Ów zwiększający się niedobór siły roboczej, w przeciwieństwie do liberalnej tendencji panującej na całym kontynencie i przyjętej przez Brukselę, uzupełniania go imigrantami przybywającymi z innych kontynentów, najczęściej nie posiadającymi wykształcenia, nie znającymi europejskich języków, ani europejskiej kultury, obcych religijnie, tworzącymi getta w miastach Europy zachodniej i stanowiącymi dla państw zachodu olbrzymi ciężar materialny oraz zagrożenie bezpieczeństwa dla ludności miejscowej, został na Węgrzech zastąpiony przez specjalną politykę rodzinną.
Opieką i pomocą socjalną otoczone zostały rodziny kilkorodzietne (lub planujące mieć dwójkę-trójkę dzieci) tak, aby dzieci nie stanowiły ciężaru, aby zachęcać rodziny do powiększania ich ilości (Węgry przeznaczają na ten cel 4,75 GDP. Dzięki temu znalazły się w czołówce państw OECD). Polityka rodzinna obejmuje zwiększenie dodatków finansowych na dzieci, opiekę zdrowotną, darmową oświatę, sport, ulgi w zakupie mieszkania oraz samochodu, ułatwienia w pracy. Tworzone jest państwo opiekuńcze typu opartego na socjalnych, opiekuńczych tradycjach państw chrześcijańskich, wypracowanego w Europie Zachodniej w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku dla Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWS, powstałej w 1951 r.), przekształconej w Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG, w 1958 r.) przez takich polityków-myślicieli, jak francuski minister Spraw Zagranicznych Robert Schuman, pierwszy kanclerz Republiki Federalnej Niemiec (Zachodnich) Konrad Adenauer i pierwszy przewodniczący Zgromadzenia EWWS Alcide De Gasperi, a więc także dla powstałej z niej (w 1993 r.) Unii Europejskej i zaprzepaszczanej obecnie w Europie Zachodniej ze względu na napływ tam imigrantów z innych kontynentów – którzy mieliby ów ubytek demograficzny uzupełniać – i związane z tym kłopoty finansowe.
W tym samym czasie, począwszy od 2010 roku, dzięki szybkiemu przyrostowi dochodu narodowego, coraz bardziej zwiększa się pomoc materialna dla Węgrów całej Niecki Karpackiej (w 2010 r. bezrobocie w państwie węgierskim wynosiło 10,9%, a najniższe zarobki – 73.500 Ft, zaś w 2019 – 3,7% i 149.000 Ft). Dane statystyczne Funduszu im. Bethlena Gábora – który to fundusz ma na celu wspomaganie węgierskich mniejszości) wskazują na ich wielką dynamikę. O ile w 2010 roku, państwo przeznaczyło na ten cel 2,9 miliarda Ft, to w 2011 - 11,5, w 2015 – 21,6, w 2016 – 60.1 a w 2018 r. – 84,3 miliarda Ft. Cele są różnorodne: służą rozwojowi tamtejszej oświaty, poprzez budowę czy rozbudowę, względnie odnowę uniwersytetów, szkół, przedszkoli, organizacje kościelne otrzymują fundusze na odnowę kościołów, węgierskie organizacje sportowe na rozbudowę stadionów, małe i średnie przedsiębiorstwa dostają fundusze na unowocześnianie technologiczne (w tym i bezzwrotne zapomogi), a także skutecznie mogą uczestniczyć w ogólnowęgierskich przetargach przemysłowych, a tamtejsza węgierska młodzież może kształcić się na węgierskich uniwersytetach, by po powrocie na ziemie rodzinne służyć zdobytą wiedzą miejscowej ludności.
W listopadzie 2019 roku na budapeszteńskim spotkaniu przywódców węgierskich mniejszości (MÁÉRT-u) premier Viktor Orban podkreślił, iż „bez rozwoju zagranicznych regionów gospodarczych nie jest możliwa węgierska przyszłość tych terenów… zaś sąsiedzi Węgrów muszą zrozumieć, że wzmacnianie narodowe i gospodarcze naszego kraju nie stanowi dla nich zagrożenia. Jest to stwarzanie możliwości, by kraje Europy Środkowej były coraz bardziej dostrzegalne w kręgach wspólnoty europejskiej.”
W ostatnim pięcioleciu zacieśniła się współpraca krajów wyszehradzkich, jako że we wszystkich nastały rządy pronarodowe i powstała jednomyślność w odniesieniu do liberalnej polityki brukselskiej centrali Unii Europejskiej. Wyraźne jej wzmocnienie nastąpiło w roku 2015, gdy w Polsce wybory parlamentarne wygrała centroprawicowa koalicja pod sztandarami partii Prawo i Sprawiedliwość (PiS) posiadająca podobny, progresywny program socjalny, jak Fidesz-KDNP na Węgrzech. Obszarowo grupa krajów wyszehradzkich (533.627 km²) ustępując tylko Francji (675.417 km²), a pod względem ludności (64,3 miliony) stoi w jednym rzędzie z Francją, Włochami, a przed Hiszpanią, ustępując tylko Niemcom (80,5 mil.). W sprawach zasadniczych, jak zaludnianie kontynentu imigrantami z innych kontynentów, a także federacyjna i antynarodowa polityka Brukseli, kraje wyszehradzkie mówią jednym głosem, sprzeciwiając się zmianom, które zagrażają bytowi dotychczasowej, chrześcijańskiej Europy. Jest to ciąg dalszy obrony niepodległości europejskiej, której w minionych wiekach strzegła Polska i Węgry (antemurale) została obecnie poszerzona o Czechy i Słowację. Ich wyniki gospodarcze, będące wyższe (średnio 4-6 GDP w stosunku do lat uprzednich), aniżeli średnia unijna powodują, iż stają się lokomotywą Unii. Jest to zatem siła wpływająca na politykę Brukseli, zwłaszcza po wystąpieniu z Unii Wielkiej Brytanii. Dzięki śmiałej, zdecydowanej linii politycznego postępowania – jak budowa ogrodzenia na południowej granicy, która od 2015 r. począwszy powstrzymała masowy napływ migrantów – Węgry wskazują drogę postępowania całej dotychczasowej, chrześcijańskiej Europie (patrz Austria, Włochy, Słowenia, Chorwacja). Ten niewielki dziś kraj – dzięki jego rządowi i premierowi Orbanowi – pozyskał autorytet, jakiego nie mają państwa niejednokrotnie o wiele większe.
Dzięki wytrwałej i mądrej polityce Antalla oraz Orbana Węgrzy jednoczą się bez zmiany granic stając się coraz silniejsze. Państwa ościenne – zawsze przyjazna Polska, Czechy, Słowacja, kraje dawnej Jugosławii (Słowenia, Chorwacja a i Serbia, którą Węgry popierają, by i ona została przyłączona do Unii Europejskiej) – czyli kraje byłej małej ententy – łączy z Węgrami coraz lepsza przyjaźń, opierająca się na wspólnocie interesów, w obliczu niebezpieczeństw grożących zagładą całej tradycyjnej Europy (na skutek ultraliberalnej, globalistycznej, antychrześcijańskej ideologii i masowemu napływowi ludów – głównie islamskich – o obcej kulturze i ich nietolerancyjnej wierze. Nawet autonomia terytorialna w zamieszkałej przede wszystim przez Węgrów części Siedmiogrodu, której domagają się Węgrzy w Rumunii nie stanowi dla tego państwa zagrożenia, a raczej rumuńska zgoda na nią doprowadziłaby do zniwelowania etnicznego napięcia, istniejącego tam już od lat powojennych. I podobnie też ustawa z 2010 r. o podwójnym obywatelstwie, która spowodowała negatywny odzew prawny władz słowackich (lewicowego rządu Roberta Fico) pozbawiający obywatelstwa słowackiego osoby mające (przyjmujące) drugie obywatelstwo (węgierskie) nie stanowi niebezpieczeństwa dla Słowacji, a mogłoby przyczynić się do dalszej poprawy stosunków słowacko-węgierskich, podobnie jak prawne pozbawienie aktualności utrzymywanych od 1944 r. w ważności dekretów Beneša o zbiorowej odpowiedzialności (Węgrów) za winy wojenne,
Pomimo tej dziejowej niesprawiedliwości Węgry dzisiejsze rozumieją, że polityka siły nie prowadzi do rozwiązań trwałych, dlatego łączą wszystkie części narodu „ponad granicami”. Od krajów sąsiednich zależeć będzie – od Rumunii, a także od Ukrainy – czy skutki dyktatu pokojowego w wersalskim Trianonie, ta żywa rana na ciele Europy, zabliźni się, czy też dalej będzie ropieć.
Részlet a szerző Trianon 100 éve - gyógyul-e már Európa nyílt sebe? c. kötetéből. Hálásan köszönjük a szerző szíves engedélyét, és Szenyán Erzsébetnek a fordítást.