4 listopada – Dzień Żałoby Narodowej
2024-11-04
W 2013 roku węgierski rząd ogłosił 4 listopada Dniem Żałoby Narodowej.
23 października 1956 roku rozpoczęła się na Węgrzech zbrojna walka o wolność przeciwko komunistycznej dyktaturze i sowieckiej okupacji. Pomimo obietnic sowieckich przywódców wojska rosyjskie nie opuściły kraju, zatem 1 listopada Imre Nagy, nowo wybrany premier, ogłosił neutralność Węgier i wycofanie się z Układu Warszawskiego, a także zaapelował do głównych mocarstw Organizacji Narodów Zjednoczonych o pomoc.
Rankiem 4 listopada 1956 roku sowieckie czołgi wkroczyły do Budapesztu. Węgierskie radio nadało wówczas ostatnie dramatyczne apele premiera Imre Nagya i węgierskich pisarzy zakończone słowami: Pomóżcie! Pomóżcie! Pomóżcie!
Pomoc nie nadeszła. Wojska sowieckie krwawo stłumiły węgierskie powstanie. Jednak przełamanie oporu zajęło kilka dni walk ulicznych na placu Széna, w Corvin-köz, Óbuda, Kőbánya, w kilku miejscach w VIII i IX dzielnicy, a w końcu 11 listopada w Csepel. Po stronie obrońców zginęło co najmniej 2,7 tys. osób, rannych było niemal dziesięć razy więcej. Tysiące uczestników powstańczego zrywu zostało aresztowanych. Część z nich stracono. Za „działalność kontrrewolucyjną” powieszono m.in. Imre Nagya.
J.
Zdjęcie: Robert Hegedus/MTI/PAP/EPA