Porcelana Hollóházi – węgierski Bolesławiec
2024-10-11
Podobnie jak ceramika Bolesławiec w Polsce, na Węgrzech również istnieją kultowe manufaktury porcelany. Manufaktura porcelany Herendi to pierwsza i największa fabryka porcelany w kraju, a przedmioty dekoracyjne i zestawy porcelany z manufaktury porcelany Zsolnay były nagradzane na wielu światowych wystawach, ale teraz przyjrzymy się porcelanie Hollóházi, która łączy w sobie elegancką harmonię przeszłości i współczesności.
W 1777 roku w posiadłości hrabiowskiej rodziny Károlyi w Hollóháza na północnym wschodzie Węgier powstała pierwsza huta szkła, przodek dzisiejszej Manufaktury Porcelany Hollóházi. Produkcja przemysłowa odbywa się w tej malutkiej wiosce nieprzerwanie już od 247 lat.
W XVIII wieku produkcja szkła była bardzo dochodową działalnością, ale po kilku dekadach dawna technologia przestała być konkurencyjna dla nowoczesnych czeskich, niemieckich i włoskich fabryk. Profil produkcji należało więc zmienić. Tak rozpoczęła się historia Ceramiki Hollóházi.
Otaczające wioskę góry obfitują w zasoby naturalne, takie jak glina, woda i drewno opałowe, które są podstawowymi surowcami do produkcji wyrobów ceramicznych. W roku 1831 Hollóháza z łatwością przestawił się na produkcję wyrobów kamionkowych, które, głównie z motywami kwiatowymi, można było znaleźć w każdym domu. Do sukcesu przyczynił się ceramik Ferenc Istványi, późniejszy współwłaściciel, który zarządzał fabryką przez ponad czterdzieści lat, a pod koniec XIX wieku rozwinął małą manufakturę w duży zakład produkcyjny, budując nawet laboratorium w celu osiągnięcia idealnej doskonałości materiału. Wprowadził artystyczne i techniczne innowacje, takie jak złocenie zastawy stołowej, dekorowanie naczyń w żywych kolorach i stosowanie logotypu Hollóháza z sosną.
W 1896 roku dzieła z Hollóháza były wystawiane w Budapeszcie na Wystawie Milenijnej z okazji 1000-lecia Węgier, a w 1900 roku na Wystawie Światowej w Paryżu. Bez wątpienia odniosły one ogromny sukces.
Choć z wielkim trudem fabryka przetrwała dwie wojny światowe oraz nacjonalizację w 1948 roku.
Dopiero w 1957 roku fabryka została odrestaurowana, ale początkowo, w okresie pierwszego planu pięcioletniego, nie produkowała dzieł artystycznych, które wcześniej wytwarzała – ale w duchu socjalizmu produkowała elektryczne izolatory porcelanowe na potrzeby krajowego programu elektryfikacji. Jednak dzięki wrażliwości pracowników na piękno i ich umiejętnościom artystycznym już na początku lat 60. można było powrócić do produkcji zastawy stołowej i przedmiotów ozdobnych. W latach 70. Hollóháza stała się ważnym warsztatem dla węgierskiej sztuki porcelany.
W latach 70. fabryka zwróciła się do znanych i cenionych rzemieślników oraz światowej sławy artystów, w tym Victora Vasarely’ego, Amerigo Tota i Endre Szásza, z prośbą o zaprojektowanie porcelany Hollóházi lub jej dekoracji. Nowe zestawy stworzyły nowy styl i przyniosły międzynarodowy sukces porcelanie Hollóházi. Specjalnie wykonane, ręcznie malowane, jedyne w swoim rodzaju produkty można znaleźć dosłownie na całym świecie, nawet w postaci trofeów z najbardziej prestiżowych wydarzeń sportowych.
W latach dwudziestych XX wieku rynek międzynarodowy był wręcz zalewany towarami masowymi, co stawiało małe fabryki rzemieślnicze w trudnej sytuacji ekonomicznej. Ale to nie koniec historii: zarówno surowce, jak i receptury zachowują tę samą jakość, co wcześniej, a dzięki nowemu, nowoczesnemu dizajnowi, utrzymującemu poziom artystyczny, starają się przekształcić ten piękny materiał w trwały, lubiany i popularny przedmiot użytkowy dla młodszych pokoleń.
W Hollóháza znajduje się również Muzeum Porcelany Hollóházi (węg. Hollóházi Porcelán Múzeum) – dwupiętrowa sala wystawowa z chronologiczną prezentacją historii i tradycji artystycznych manufaktury. Oprócz wystawy dostępny jest również interaktywny program „Centrum Kreacji Zwiedzających”, który oferuje możliwość osobistego wypróbowania sztuki malowania porcelany, oczywiście z pomocą specjalistów.
Porcelana Hollóházi - Kép: Wikipedia