Kocz – powóz węgierski

2024-08-28

Ten powóz jest jednym spośród prostych węgierskich wynalazków, które podbiły cały świat, podobnie jak dynamo, długopis, zapałki i wiele innych.

Pierwsza pisemna wzmianka o słowie kocsi pochodzi z 1493 roku, z księgi skarbowej Władysława II Jagiellończyka, ówczesnego króla Węgier, w formie kochy. Zgodnie z zapisami, ten lekki, szybki i precyzyjnie wykonany pojazd, ulepszony z chłopskiego wozu, został opracowany przez rzemieślników z miejscowości Kocs.

^{Pierwsza oficjalna ilustracja węgierskiego powozu, 1568 r.}

Powóz rozpowszechnił się w Europie Zachodniej w XV i XVI wieku, najpierw w dzisiejszych Włoszech i Austrii, następnie w innych krajach Cesarstwa Rzymsko-Niemieckiego, a także w dzisiejszej Hiszpanii i Francji, oraz z terytoriów holenderskich i flamandzkich na Wyspy Brytyjskie. Świadczy o tym również rozprzestrzenianie się nazwy powozu w Europie: z węgierskiego kocsi pochodzi angielskie coach, niemieckie Kutsche, katalońskie cotxe, hiszpańskie coche, włoskie cocchio, flamandzkie goetse, polskie kocz, czeskie kočár, słowackie koč, kočiar, ukraińskie коч, serbskie кочије, słoweńskie kočíja, a szwedzkie kusk. Na Kaukazie i w Azji Mniejszej nazwa tego lekkiego wozu jest po prostu „madziar”.

^{Herb miejscowości Kocs}

Zdjęcia: Wikipedia