27 stycznia to Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu i 78. rocznica wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz-Birkenau. Z tej okazji przy budapeszteńskim pomniku Henryka Sławika i Józsefa Antalla kwiaty złożyli przedstawiciele polskiej ambasady. Dzięki pomocy Jozsefa Antalla oraz polskich duchownych Henryk Sławik zdołał uratować podczas wojny około 5 tysięcy polskich Żydów. Z powodu swoich zasług w ratowaniu ludzi podczas wojny Sławik nazywany jest „śląskim Schindlerem” albo „polskim Wallenbergiem”.
Pomnik polskiego dyplomaty Henryka Sławika i węgierskiego polityka Jozsefa Antalla Seniora w Budapeszcie. Fot. Tibor Illyes/MTI/PAP/EPA
Urodzony w Szerokiej Henryk Sławik był powstańcem śląskim, dziennikarzem, dyplomatą oraz działaczem społecznym i samorządowym. Po wybuchu drugiej wojny światowej przedostał się przez Rumunię na Węgry, gdzie został prezesem Komitetu Obywatelskiego ds. Opieki nad Uchodźcami Polskimi. We współpracy z delegatem węgierskiego rządu ministrem Józsefem Antallem podczas wojny wystawiał na dużą skalę fałszywe dokumenty, które umożliwiły uratowanie życia tysiącom uciekających z Polski Żydów.
Henryk Sławik we współpracy z polskimi i węgierskimi duchownymi doprowadził również do powstania w Vácu pod Budapesztem sierocińca dla żydowskich dzieci, który oficjalnie funkcjonował jako sierociniec dla dzieci polskich oficerów. Historycy szacują, że podczas drugiej wojny światowej Sławik pomógł uratować życie prawie 30 tysiącom polskich uchodźców. Według Instytutu Yad Vashem uchronił też przed śmiercią około 5 tysięcy polskich Żydów.
Po wkroczeniu na Węgry oddziałów niemieckich w lipcu 1944 roku polski bohater rozpoczął działalność w podziemiu. Został schwytany pod koniec sierpnia 1944 roku. Niemieccy kaci zamordowali go w obozie koncentracyjnym Gusen I (Mauthausen).
Kwiaty pod pomnikiem polskiego bohatera Henryka Sławika – odznaczonego w roku 2010 przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego najwyższym polskim odznaczeniem Orderem Orła Białego – i węgierskiego polityka Jozsefa Antalla złożyli z okazji Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu kierownik Wydziału Polityczno-Ekonomicznego Katarzyna Ratajczak-Sowa oraz Attaché Obrony, Wojskowy i Lotniczy płk Sławomir Mnitowski. Przedstawiciele polskiej ambasady zapalili również znicze przy Pomniku Pamięci Ofiar Holokaustu w Budapeszcie.
(JAP)