Od końca października, gdy w budapeszteńskim Muzeum Sztuk Pięknych (węg. Szépművészeti Múzeum) otwarto wystawę dzieł El Greca, wyjątkową kolekcję ponad 80 dzieł tego wielkiego artysty i jego uczniów zobaczyło już ponad 100 tysięcy osób. Niezwykła wystawa, na której prezentowane są arcydzieła z każdego etapu życia wielkiego artysty – od obrazów namalowanych na małych drewnianych deskach poprzez obrazy religijne do świeckich portretów – będzie czynna do 19 lutego 2023 roku.
Źródło: Facebook
„Stare ludowe spostrzeżenie brzmi: jeśli pada deszcz w trzecim tygodniu stycznia, to tylko wizyta na wystawie El Greca może uchronić przed zimowymi bolączkami!” – czytamy w mediach społecznościowych Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie. Chociaż akurat na obejrzenie kolekcji obrazów El Greca nikogo szczególnie namawiać nie trzeba. Przeciwnie: tłumy są tak wielkie, że dyrekcja muzeum podjęła decyzję o wydłużeniu godzin pracy. W soboty i niedziele placówka będzie otwarta godzinę wcześniej niż zwykle, czyli już od 9 rano.
Trudno się dziwić wielkiemu zainteresowaniu. Według hiszpańskiej kurator wystawy tak bogatej kolekcji arcydzieł El Greco jeszcze nigdzie na świecie nie prezentowano.
„Chrystus na krzyżu” – obraz olejny El Greca. Motyw ukrzyżowanego Jezusa jest najczęściej podejmowanym tematem przez hiszpańskiego malarza. Fot. Zoltan Balogh / MTI / PAP / EPA
Kuratorem budapeszteńskiej wystawy jest dr Leticie Ruiz Gómez z Muzeum Narodowego Prado w Madrycie. Prezentowane w stolicy Węgier dzieła El Greca pochodzą z najbardziej znanych muzeów świata, Musée du Louvre w Paryżu, National Gallery w Londynie, National Gallery of Art w Waszyngtonie czy Museo Nacional del Prado oraz Museo Thyssen-Bornemisza w Madrycie. Niektóre obrazy do Budapesztu ściągnięto również z prestiżowych prywatnych kolekcji.
Obraz „Ekstaza św. Franciszka”. Jedyne dzieło El Greco w polskich zbiorach. Fot. Stanisław Rozpędzik / PAP
Z Siedlec do Budapesztu
Wśród arcydzieł hiszpańskiego malarza pochodzenia greckiego prezentowanych przez Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie, znajduje się między innymi „Ekstaza św. Franciszka”. To jeden z sześciu najcenniejszych obrazów w Polsce, który do stolicy Węgier został wypożyczony z Muzeum Diecezjalnego w Siedlcach. To pierwszy przypadek, kiedy jedyny w Polsce obraz El Greca – odkryty przypadkowo w roku 1964 w Kosowie Lackim – wyjechał za granicę.
Wśród prezentowanych dzieł El Greca jest także „Święty Alojzy Gonzaga”, obraz, który wzbogacił stałą kolekcję Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie w październiku ubiegłego roku.
„Święty Jakub Starszy jako pielgrzym”. Dzieło El Greca z 1603 roku. Twarz Jakuba została przedstawiona jako oblicze młodego mężczyzny, przypominającego Chrystusa. Fot. Zoltan Balogh / MTI / PAP / EPA
Miłośnicy sztuki odwiedzający muzeum w Budapeszcie mogą podziwiać nie tylko dzieła mistrza El Greca, lecz także artystów, u których hiszpański artysta uczył się warsztatu. W stolicy Węgier prezentowane są więc jednocześnie obrazy tak wielkich twórców jak Tycjan czy Michał Anioł. Na wystawie można też zobaczyć księgę Vasariego z naniesionymi odręcznymi zapiskami El Greca, a także dzieła Tintoretta.
Na wystawie znajdują się również prace dwóch najbliższych naśladowców El Greca: jego jedynego syna Jorge Manuela Theotocópulosa, który malarstwa uczył się w pracowni artystycznej swego ojca, a także Luisa Tristána, hiszpańskiego malarza okresu manieryzmu, będącego pod ogromnym wpływem El Greca oraz Caravaggia, co widać zwłaszcza na jego obrazach religijnych i portretach.
Fot. Zoltan Balogh / MTI / PAP / EPA
(JAP)