23 marca oficjalnie obchodzony jest Dzień Przyjaźni Polsko-Węgierskiej. Nieoficjalnie co roku trwa on przeważnie co najmniej kilka dni, podczas których i w Polsce, i na Węgrzech organizowane są uroczyste koncerty, konferencje, wystawy i wydarzenia sportowe. Już wczoraj ambasador Jerzy Snopek, na zaproszenie burmistrza XXII dzielnicy Budapesztu Ferenca Karsaiego i przewodniczącego komisji zagranicznej Parlamentu Zsolta Németha, wraz z dyrektorem Instytutu Felczaka Maciejem Szymanowskim wziął udział w obchodach Dnia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej. W tym roku po raz pierwszy odbyła się również Gala Felczaka organizowana przez Fundację im. Wacława Felczaka w Budapeszcie.

Spot promujący Dzień Przyjaźni Polsko-Węgierskiej 23 marca przygotowany i sfinansowany przez Instytut Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka. Źródło: YouTube

– Nie ma dwóch takich narodów w Europie, a może i na świecie, które miałyby tak dobre relacje na przestrzeni aż tysiąca lat. To swoisty fenomen! – przekonywał w rozmowie z portalem Kurier.plus Grzegorz Łubczyk, były ambasador Polski w Budapeszcie, znawca relacji polsko-węgierskich. I rzeczywiście wzajemną sympatię Polaków do Węgrów oraz Węgrów do Polaków widać nie tylko w corocznych sondażach czy przemówieniach polityków. 

Deklaracja o ustanowieniu 23 marca Dniem Przyjaźni obu narodów została przyjęta 12 marca 2007 roku na mocy jednomyślnej decyzji wszystkich członków parlamentu Węgier. Cztery dni później, na znak pamięci wspólnego dziedzictwa historyczno-kulturalnego obu narodów, taką uchwałę podjął również polski Sejm. „Od ponad 1000 lat Polacy i Węgrzy żyją w tej samej części Europy, tworząc trwałe więzy łączące oba narody na wielu płaszczyznach: politycznej, społecznej, kulturalnej i ekonomicznej. Wielokrotnie wspólnie odpieraliśmy zagrożenia płynące i ze wschodu i z zachodu” – czytamy w przyjętej wówczas przez aklamację uchwale Sejmu.

Gala Felczaka

W tym roku po raz pierwszy odbyła się Gala Felczaka organizowana przez Fundację im. Wacława Felczaka w Budapeszcie. Swoją obecnością zaszczycili ją między innymi Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocnik RP Jerzy Snopek oraz przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych węgierskiego Sejmu Zsolt Németh. Jak zauważyli organizatorzy, takie wydarzenie jest znakomitą „okazją do spotkania przedstawicieli narodu polskiego oraz profesjonalistów i polonistów działających na rzecz pogłębienia przyjaźni między narodem polskim a węgierskim”. 

W pięknych wnętrzach budapeszteńskiej Węgierskiej Akademii Nauk przyznano po raz pierwszy Nagrody Wacława Felczaka, przyznawane przez zarząd Fundacji w Budapeszcie. Pierwszymi laureatami tego prestiżowego wyróżnienia, ustawionego „w celu uznania pracy osób, które wniosły wybitny wkład w utrwalenie trwającej przez wieki idei przyjaźni polsko-węgierskiej”, zostali István Kovács, Csaba Gy. Kiss oraz Áron Petneki. 

Profesor István Kovács to zasłużony węgierski dyplomata (były konsul generalny Węgier w Krakowie), a także historyk, wybitny pisarz i poeta, ceniony tłumacz literatury polskiej, uczeń profesora Felczaka. Jego córką jest obecna ambasador Węgier w Warszawie Orsolya Zsuzsanna Kovács. 

Profesor Csaba György Kiss jest uznanym węgierskim literaturoznawcą i historykiem kultury, a także politologiem oraz wybitny znawcą zagadnień geopolitycznych związanych z Europą Środka. 

Historykiem jest także profesor Áron Petneki, długoletni nauczyciel akademicki, który na Uniwersytecie w Miszkolcu wykładał historię Polski i historię kultury polskiej. Jest również autorem wielu naukowych opracowań dotyczących historii i kultury Polski, np. poświęconych spojrzeniu Węgrów na malarstwo Jana Matejki i związkom malarza z Węgrami. Od 2001 roku jest przewodniczącym polsko-węgierskiej mieszanej komisji historycznej, działającej pod auspicjami Węgierskiej Akademii Nauk. Wygłaszał również gościnne wykłady na Wydziale Hungarystyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Gala, została zorganizowana przez Fundację im. Wacława Felczaka w Budapeszcie wraz z jedną z największych organizacji charytatywnych na Węgrzech, Węgierską Maltańską Służbą Charytatywną, która co roku pomaga setkom tysięcy ludzi. W trakcie wydarzenia zorganizowano zbiórkę pieniędzy na pomoc osobom, które uciekły przed wojną na Ukrainie. 

Fot. Bartosz Jankowski / PAP