Back to top
Publikacja: 07.01.2022
Czy twój pies potrafi odróżnić język węgierski od polskiego?

Psi mózg jest w stanie nie tylko odróżniać mowę od bełkotu, lecz także rozpoznawać różne języki obce, na przykład odróżnić język węgierski od hiszpańskiego. O odkryciu grupy międzynarodowych naukowców poinformował na swoich łamach magazyn „NeuroImage”. 


Zdjęcie ilustracyjne. Fot. Jamie Street on Unsplash


Naukowcy od dawna wiedzą, że każdy język charakteryzuje się regularnościami akustycznymi, takimi jak cechy prozodyczne lub rozkład dźwięków mowy, których uczą się ludzie na długo przed fazami przyswajania języka z informacją semantyczną lub składniową. Wiele gatunków zwierząt potrafi rozpoznawać wzorce słuchowe wyrazów lub głosek w ludzkiej mowie. Jak się jednak okazuje, psy są w tej dziedzinie szczególnie dobre.

Badanie na grupie czworonogów przeprowadził międzynarodowy zespół naukowców z Uniwersytetu Loranda Eoetvoesa (ELTE) w Budapeszcie. Na pomysł eksperymentu wpadli neurolodzy Laura Cuaya i Raúl Hernández-Pérez, którzy niemal cztery lata temu przeprowadzili się z Meksyku do Budapesztu z dwoma border collie i jednym kotem. Kiedy zdali sobie sprawę, jak zupełnie inaczej żyje się otoczonym przez ludzi mówiących po węgiersku zamiast w ich ojczystym języku hiszpańskim, zaczęli się zastanawiać, czy ich czworonożni towarzysze również zauważyli tę radykalną zmianę.

Naukowcy do badania wykorzystali osiemnaście domowych psów, w tym wspomniane wyżej border collie o imionach Kun-Kun i Odín, które wraz z parą neurologów przybyły do Węgier z dalekiego Meksyku. Psy były zaznajomione wcześniej albo z językiem węgierskim albo z hiszpańskim, ale żaden nie znał obu języków. Całą grupę wytresowano również do tego, aby leżeć nieruchomo podczas badania rezonansem magnetycznym. 

Przez słuchawki wyposażone w technologię redukcji szumów z zewnątrz naukowcy odtwarzali grupie czworonogów fragmenty „Małego księcia” Antoine’a Saint-Exupery’ego zarówno po węgiersku, jak i po hiszpańsku. Co się okazało? Naukowcy zauważyli, że zapalają się te same obszary mózgu, ale z różnymi wzorcami ich aktywacji, w zależności od tego, czy psy słyszały historię w swoim „ojczystym języku”, czy też w „języku obcym”. Różne wzory reakcji mózgu sugerują, że psy przetwarzają neurologicznie różnice między dwoma różnymi językami. Eksperyment dowiódł również, że im starszy jest pies, tym łatwiej jego mózg wychwytuje różnice dźwiękowe między różnymi językami.

Naukowcy sprawdzali również, czy zwierzęta reagują na zmiany wzorców mowy, na przykład na akcent na pierwszą sylabę w języku węgierskim, czy też po prostu wychwytują podstawowe różnice we wzorcach słuchowych między dwoma językami, na przykład zmiany tonów występujące podczas wymowy samogłosek? Badacze sprawdzali to, odtwarzając te same nagrania, w których mowa z opowiadania „Małego księcia” była zniekształcona, co brzmiało jak bełkot „przypominający” język węgierski lub hiszpański. Jak się okazało, mózg psa jest w stanie bezbłędnie odróżnić prawdziwą mowę od bełkotu.

– Jako pierwsi wykazaliśmy, że mózg nienależący do człowieka potrafi rozróżniać różnice między językami – zauważyła Laura Cuaya, podkreślając, że chociaż wiele gatunków zwierząt jest zdolnych do rozpoznawania wzorców słuchowych, to psy wyróżnia ich ciągłe zainteresowanie ludźmi. – Wspaniałą rzeczą w psach jest to, że chcą współpracować, że bardzo chcą nas zrozumieć – podkreśliła neurolog pracująca na Uniwersytecie Loranda Eoetvoesa w Budapeszcie.

– Wiele osób zakłada, że ​​kiedy mówimy, psy słyszą po prostu „bla bla bla”. Tymczasem w rzeczywistości wychwytują rytm naszej mowy i to, jak brzmimy, gdy posługujemy się naszym ojczystym językiem – zauważyła Holly Root-Gutteridge, naukowiec z Uniwersytetu Lincolna, która nie brała udziału w badaniach badaczy z Budapesztu, komentując najnowszy eksperyment na łamach magazynu „Scientific American”.

Grupa naukowców z Uniwersytetu Loranda Eoetvoesa (ELTE) w Budapeszcie zamierza wkrótce sprawdzić, czy podobną zdolność do odróżniania języków mają również inne gatunki ssaków.

(JAP)