Po długiej przerwie wracamy do naszego serialu o węgierskiej opozycji, by przedstawić jedną z dwóch zielonych partii: ruch Dialog na rzecz Węgier (Párbeszéd Magyarországért). Ruch powstał w 2013 roku w wyniku oderwania się od partii Polityka Może Być Inna (LMP). Odchodzący członkowie chcieli współpracować w wyborach także z rządzącymi niegdyś socjalistami, podczas gdy ówczesne władze i większość członków LMP wolała, by ruch zachował charakter partii protestu i nie łączył się z kontrowersyjną lewicą.
Na pierwszy rzut oka zaskakuje, że Dialog ma w sondażach ledwie 3%, a jednocześnie udało się mu obsadzić jedno niezwykle prestiżowe stanowisko – współprzewodniczący ruchu Gergely Karácsony pełni od października zeszłego roku urząd prezydenta Budapesztu.
Karácsony wygrał bowiem wspólne prawybory opozycji, w czym zapewne pomogły mu lata, które spędził jako burmistrz 14. dzielnicy Budapesztu, popularnego wśród rodzin Zugló. W wyborach na prezydenta miasta wsparły go wszystkie partie opozycyjne. Był także liderem wyborczej koalicji socjalistów z Dialogiem w wyborach do parlamentu w 2018 r., gdy koalicja zdobyła prawie 11% głosów. Według badań Karácsony należy do najpopularniejszych polityków. Krótko po wyborach założył razem z liberalnymi prezydentami Bratysławy, Pragi i Warszawy Pakt Wolnych Miast.
Z pewnością kojarzycie inną ważną postać Dialogu, jeśli regularnie czytacie naszą stronę. Druga współprzewodnicząca i posłanka ruchu Tímea Szabó znana jest z ostrych i głośnych wystąpień w parlamencie - raz na przykład gwizdała w gwizdek ledwie dwa metry przed Viktorem Orbánem. Jeżeli chodzi o inne znaczące funkcje pełnione przez członków Dialogu, możemy tu wymienić jeszcze burmistrz 1. dzielnicy Budapesztu (Zamek Królewski i przylegający doń obszar), Mártę Varadiné Nászályi. Poza tym ruch ma pięcioro reprezentantów w parlamencie. W wyborach do tej pory za każdym razem szedł w koalicji z innymi partiami i promuje wspólny start opozycji w roku 2022.
Dialog postuluje wprowadzenie bezwarunkowego dochodu podstawowego w wysokości 60 000 forintów dla dorosłych, 30 000 forintów dla dzieci i 90 000 forintów emerytury minimalnej (odpowiednio 4665, 2332 i 6 997 koron). Ponadto minimalne wynagrodzenie netto ma wynosić 150 tysięcy forintów, a średnie wynagrodzenie 250 tysięcy forintów (odpowiednio 11660 i 19 437 koron).
Ruch obiecuje również wyższe opodatkowanie osób o wysokich dochodach i dużych firm. Postuluje rozszerzenie pomocy socjalnej za pośrednictwem programów przetestowanych już w Zugló, „dzielnicy Karácsonya”, a jednocześnie obiecuje wybudować 100 000 mieszkań socjalnych i zapewnić 25 000 miejsc dla studentów w akademikach.
Ruch zdecydowanie stawia także na wsparcie społeczeństwa obywatelskiego i organizacji non-profit, które są cierniem w oku Fideszu. Obiecuje poprawę jakości opieki zdrowotnej, wzrost o połowę wynagrodzenia pielęgniarek, zagwarantowanie równych wynagrodzeń dla kobiet i mężczyzn na tych samych stanowiskach. Ważnym elementem polityki Dialogu jest ekologia, w końcu partia określa się jako zielona. Wskazuje na to również dotychczasowa działalność Gergelya Karácsonya jako prezydenta, w której rozwija infrastrukturę rowerową, ułatwia życie rowerzystom i obiecuje choćby dotowanie przebudowy domów mieszkalnych na bardziej energooszczędne. Dialog postuluje, by do 2040 r. na Węgrzech nie było żadnych samochodów benzynowych i by do 2050 osiągnęły neutralność węglową (do czego zresztą niedawno zobowiązał się rząd Orbána).
Oliver Adámek
Pierwotna wersja artykułu ukazała się na łamach portalu KonzervativníNoviny.