Express z Budapesztu – Czym żyły Węgry i Węgrzy w ubiegłym tygodniu

4–10. maja 2020

Powroty do normalności na Węgrzech

Od poniedziałku tego tygodnia do autobusów dalekobieżnych nieprzejeżdżających przez komitat Pest i miasto Budapeszt należy wsiadać przez pierwsze drzwi, a pod pewnymi warunkami można także kupić bilety na przejazd i bilety miesięczne od kierowcy autobusu — zapowiedział największy węgierski przewoźnik autobusowy Volánbusz.

W ubiegłym tygodniu bez przeszkód i z zachowaniem standardów epidemiologicznych (wiele szkół zapewniło uczniom maski) zostały przeprowadzone egzaminy dojrzałości. Swoim zwyczajem, media zajmowały się maturami w sposób szczególny, rozwiązania zadań pojawiały się każdego popołudnia na wielu portalach jako pomoc dla absolwentów, ale także ze względu na zainteresowanie ze strony środowisk zawodowych.

Po szczycie wirusa na początku maja dobrym przykładem solidarności społecznej była dobrowolna akcja węgierskich gospodarzy terenów łowieckich, którzy przekazali pracownikom szpitala w Balassagyarmat sto kilogramów przetworzonej dziczyzny, wspomagając zaopatrzenie lekarzy i pielęgniarek — poinformowało w czwartek węgierskie biuro telegraficzne MTI.

Kwestie ekonomiczne

W komentarzu przekazanym do MTI Gábor Regős, kierownik działu makroekonomii w prawicowym Instytucie Badania Gospodarki Századvég, zwrócił uwagę na fakt, że stopa inflacji bazowej stabilnie utrzymuje się powyżej planu, więc presja inflacyjna w gospodarce nie zniknęła, a tylko została złamana przez spadek cen ropy, co stanowi również ryzyko na przyszłość, ponieważ zgodnie z oczekiwaniami obecna niska cena ropy nie utrzyma się na dłuższą metę.

Tymczasem w środę w nocy w węgierskim Dzienniku Ustaw została opublikowana najświeższa poprawka do dekretu mającego na celu rozwiązanie problemu siły roboczej w węgierskim rolnictwie — napisało zajmujące się kwestiami gospodarczymi Menedzsment Fórum (mfor.hu). Zgodnie z nowelizacją, główny komendant policji krajowej może wprowadzić nowe zasady dla obywateli sąsiednich państw, którzy przyjeżdżają na Węgry, aby wykonywać tu sezonowe prace rolne. Zasady te mogą dotyczyć przekraczania granicy, pobytu na terytorium Węgier, tranzytu, trasy przejazdu, możliwości zatrzymania się i kwarantanny w miejscu pracy.

Debaty wewnątrzpolityczne

W trakcie poniedziałkowej sesji parlamentarnej duża liczba opozycyjnych posłanek przypięła sobie w widocznym miejscu liczbę 2. Było to nawiązanie do wcześniejszych wypowiedzi przewodniczącego parlamentu László Kövéra, w których określał on kobiety-polityków po ich numerze PESEL zaczynającym się od cyfry 2, ilustrując tym samym drugorzędną rolę kobiet. Poinformował o tym szczegółowo index.hu, prezentując również prorządowe odpowiedzi na akcję opozycji.

Na początku zeszłego tygodnia związany z lewicą Instytut Publicus udostępnił ankietę przeprowadzoną pod koniec kwietnia wśród 1005 obywateli Budapesztu, w której padło między innymi pytanie o opinię na temat obowiązkowego noszenia masek. Zdecydowanie najciekawszym rezultatem ankiety był równy podział głosów poparcia (po 44%) dla rządu i opozycyjnego burmistrza w pytaniu, kto lepiej radzi sobie z kryzysem wywołanym epidemią. Pokazuje to, że ulubiony przez media problem domów pomocy społecznej wywołany przez śmierć 40 osób w domu przy Pesti út, przerodził się w debatę polityczną, wykraczającą poza profesjonalną dyskusję na temat zarządzania epidemią.

We wtorek parlament, głosując w sprawie oświadczenia złożonego w poniedziałek, odrzucił konwencję stambulską, przyjętą już raz w 2014 roku (115 za, 35 przeciw, 3 głosy wstrzymujące się). Posłowie opozycji, oprócz zagłosowania przeciw, protestowali w izbie, wywieszając  transparenty — poinformował m.in. liberalny portal 444.hu.

W centrowym portalu Azonnali Ádám Fekő w tekście Viktora Orbána można brutalnie zbesztać, ale dzięki temu nikt nie wygra wyborów zwrócił uwagę, że węgierska polityka wewnętrzna w ostatnich czasach sprowadza się do „brutalnego besztania” przeciwników politycznych, często bez racjonalnych argumentów, tak po stronie rządu, jak i opozycji. Według Fekő „węgierska polityka od lat zatacza bez końca puste kręgi, podczas gdy wspólny show partii rządzącej i opozycji nie ma prawie nic wspólnego z życiem ludzi zamieszkujących ten kraj”.

Węgrzy w Europie

Premier Viktor Orbán, przewodniczący Fideszu, napisał do przewodniczących wszystkich partii należących do Europejskiej Partii Ludowej (EPP) list o bezprecedensowym ataku i kampanii dezinformacyjnej przeciwko Węgrom oraz o rezolucjach Komisji Europejskiej, uznając je za bezzasadne — poinformował w poniedziałek agencję MTI rzecznik prasowy szefa rządu Bertalan Havasi.

We wtorek Katalin Novák, sekretarz stanu ds. rodziny i młodzieży Ministerstwa Zasobów Ludzkich, w wywiadzie dla Die Welt porównała Donalda Tuska do nadąsanego małego dziecka. Jako matka trojga dzieci miała okazję przekonać się, że dzieciaki „dąsają się, jeżeli nie gramy w to, w co one chcą”. W takich przypadkach wraz z mężem zamykali drzwi i pozwalali dziecku się wyszaleć. Nawiasem mówiąc, w poniedziałek Magyar Nemzet przedstawił opinię Konrada Sutarskiego, w której prosił Węgrów o wybaczenie za wcześniejszą wypowiedź Donalda Tuska.

Agencja MTI poinformowała, że w środę rozpoczął się z udziałem premiera Orbána szczyt państw członkowskich Unii Europejskiej i krajów Bałkanów Zachodnich, który z powodu epidemii koronawirusa, tym razem odbył się w ramach wideokonferencji.

W czwartek wieczorem zebrano milion podpisów w sprawie europejskich regionów narodowych. Akcję zainicjowała Szeklerska Rada Narodowa. Niestety podpisy napłynęły z 3, a nie jak planowano z 7 krajów (Węgry, Rumunia i Słowacja). W piątek wielu przedstawicieli mediów poinformowało o niepowodzeniu projektu, będącego w dużej mierze wynikiem konsensusu politycznego. Wzięły w nich udział prorządowy Magyar Hírlap, centrowy Azonnali i opozycyjny Indeks, mając nadzieję, że europejska inicjatywa obywatelska z powodu epidemii dostanie dodatkowy czas.

W ramach przygotowań do weekendowego Dnia Europy poseł Fideszu do Parlamentu Europejskiego László Trócsányi w prorządowym organie Magyar Nemzet napisał o siedemdziesiątej rocznicy deklaracji Schumana. Podstawowym pytaniem jego tekstu jest to, czy można sobie wyobrazić Europę bez narodowych smaków: oprócz wyjścia z kryzysu gospodarczego i finansowego, autor zaleca także wyjście z kryzysu duchowego. Jego zdaniem, w przypadku Węgier, nie jest to już tylko kwestia wymówek czy sporu między jednym z państw członkowskich a Unią, ale tego, że polityka zachodnia, kierując się zasadą coraz ściślejszej jedności, dąży do nadzoru nad swym odstającym od dogmatu państwem członkowskim.

W filmie zmontowanym z przesłań premierów europejskich nagranych z okazji Dnia Europy Viktor Orbán życzy powodzenia UE, wspominając o potrzebie współpracy.

Lektura i wakacje

W Dniu Matki ruszyła ponownie internetowa wersja magazynu dla kobiet Nők Lapja.

W związku z epidemią Festiwal Literacki Margó (Margines) odbędzie się w tym roku on-line w dniach 3–7 czerwca. Ciekawa nowości książkowych publiczność będzie mogła śledzić prawie pół setki programów, a wśród gości znajdą się Géza Bereményi i György Spiró — oświadczyła w piątek agencja MTI.

Magyar Nemzet zaczął zajmować się w tym tygodniu kwestią obozów letnich. Chociaż przewiduje się ich odwołanie, to zwraca się też uwagę na fakt, że ożywi się turystyka krajowa nad Balatonem. Do wakacji przygotowuje się również Krajowa Służba Ratunkowa dla Dzieci.