Back to top
Publikacja: 17.04.2020
16 kwietnia – Dzień Węgierskich Ofiar Holokaustu
Kultura

Dzień 16 kwietnia jest nie tylko rocznica powstania Państwa Izrael, ale też ważne święto nad Dunajem. Z inicjatywy pierwszego rządu Viktora Orbána, od 2000 roku w tym dniu, czyli w rocznicę utworzenia gett na terenie ówczesnych Węgier, obchodzony jest narodowy Dzień Węgierskich Ofiar Holokaustu.

Przed wojną mieszkało na Węgrzech ok. 800 tys. Żydów, którzy stanowili jedną z najwększych wspólnot na świecie. Mimo tego, że od lat 20-tych XX. w., tj. po upadku komunistycznej Republiki Rad wzrost antysemityzmu mocno dotknął Węgry i węgierskie społeczeństwo, oraz mimo faktu, że regent Miklós Horthy włączył Węgry do II wojny światowej po stronie nazistów, aż do wiosny 1944, czyli do okupacji niemieckiej Żydzi mogli żyć na Węgrzech stosunkowo bezpiecznie. Masowe deportacje Żydów z Węgier do Auschwitz zaczęły się w maju 1944 r. po tym jak władzę w kraju przejęli węgierscy faszyści, tzw. strzałokrzyżowcy. Horthy raz wstrzymał deportacje w lipcu 1944 roku, ale kiedy jego próby przejścia na stronę aliantów zakończyły się niepowodzeniem i jesienią został odsunięty od władzy przez Niemców, deportacje zostały wznowione. Niestety, Zagłada na Węgrzech nie była tylko sprawą niemieckich okupantów, ale odbyła się również z pomocą władz Królestwa Węgier.

Łącznie w czasie drugiej wojny światowej śmierć poniosło około 560 tys. Żydów węgierskich. Większość została wymordowana przez Niemców w Auschwitz, ale dziesiątki tysięcy straciły życie podczas robót przymusowych oraz w zbiorowych egzekucjach na Węgrzech.

Obecnie na Węgrzech mieszka ok. 100 tys. Żydów i jest to trzecia największa społeczność żydowska w Europie. Węgry, nieustannie wzywają do pamięci o ofiarach oraz do rozliczenia się z odpowiedzialnością w Zagładzie, priorytetowo traktują pamięć o tych wydarzeniach, czego dowodem są też obchody 16 kwietnia. Takich dni w węgierskim kalendarzu jest kilka, pamiętają o Zagładzie zarówno w Międzynarodowym Dniu Pamięci o Holokauscie (27 stycznia) jak i w dniu Ofiar Systemów Totalitarnych (23 sierpnia), w dniu Pharraimos czyli Holokaust Romów 2 sierpnia, albo w dniu 4 sierpnia, czyli urodziny Raoula Wallenberga.